منگو پیدیا
اۉزبېک متنی بۉییچه اېنگ کتـّه منبع
ناک (حکایه)
ناک
حکایه
یازووچی: لطیف محمودووه
الفبا اۉگیرووچی: محمد حسن تۉلقین
بو یېرگه کېلگنیمیزگه اوچ - تۉرت آی بۉلدی. مېن هم، آییم بیلن دده‌م هم ینگی اویگه، قۉنِ - قۉشنیلرگه الّه‌قچان اۉرگنیب کېتدیک. بیراق بوویم اېسه، خودّی بیران نرسه‌نی یۉقاتیب قۉیگن آدمدېک، توریب - توریب اېسکی حاولینی قۉمسه‌ب قاله‌دی - یو اۉزینی قۉیگنی جای تاپالمه‌ی:
-های، باله‌م، - دېیدی یه‌لینیب، - اېسکی محله‌گه بیر باریب کېلسه‌کچی - ه؟
بو گپ مېنگه یاقمه‌یدی.
- قیزیقسیز- ه، بووی، - دېیمن، - اېسکی محله قالدیمی؟
شونده بوویم بیردن بۉشه‌شیب:
-اېشیک نینگ آلدیده‌گی ناک تورگنمیکین، ه؟ - دېیدی و نیمه دېب جواب بېریشیمنی آلدیندن بیلگنی اوچون گپیمنی هم اېشیتمه‌ی، اویگه خاموش کیریب کېته‌دی. بوویمگه حیرانمن. کۉچه‌یاتگنیمیزده باشقه نرسه‌لر قالیب ناککه اچینگن. مېن - کو، ناکنی اېسله‌سم یوره‌گیم غش بۉله‌دی. کېسیلیب کېتسین دېب یوره‌من. بیراق کېسیلگنمی، یۉقمی، کۉزیم بیلن کۉره‌ی دېسم، اېسکی محله‌گه هېچ یۉلیم توشمه‌یدی. بوویم نینگ خاموشلیگی بهانه بۉلدی - یو کيیندیم، بوویم نینگ آلدیگه کیریب:
- قنی، یورینگ، - دېدیم.
شو تاپده بې‌چاره بوویم نینگ یاش باله‌دېک قووانیب کېتگنینی بیر کۉرسنگیز اېدی.
منه، ایکّله‌میز اتوبوسده اېسکی محله‌گه کېتیه‌پمیز. بوویم اۉز- اۉزیدن جیلمه‌یه‌دی، آینه‌دن باش چیقره‌دی، ایلَق بۉلیب نیمه‌نی دیر قیدیره‌دی. مېن اېسه قنی اېندی، ناک کېسیلیب تۉنکه - پۉنکه‌سینی هم بولدوزر قۉپاریب تشله‌گن بۉلسه، دېب باریه‌پمن. مېن سیزگه ایتسم، بونده‌ی دېییشیم نینگ سببی بار.
اېشیگیمیز آلدیده بیر توپ ناک بار اېدی. شاخلری دېوار آشه حاولیمیزنینگ یرمینی اېگه‌للب، قویوق سایه تشلب تورردی. دده‌م چیلنگرلیکدن اته‌یلب تېمیردن سۉری یه‌سه‌تیب، آستیگه قۉییب بېرگن اېدی. دایم اۉشه یېرده طعاملنردیک. مېن بۉلسم بوتون یازده مزه قیلیب ناک نینگ تگیده یاتردیم. عینِ ناک پیشیغی اېدی. مکتبیمیزده یازووچی حکیم نذیرنینگ „چیرنمه غاز...« پیېسه‌سینی صحنه‌لشتیرماقچی اېدیک. مراد رۉلینی مېن اۉینه‌یدیگن بۉلدیم. اۉن بېش کون دېگنده پیېسه‌نی تیارله‌دیک. مکتبیمیزگه آته - آنه‌لرنی، یازووچینی هم تکلیف قیلدیک. اېرته‌گه تماشا دېگن کونی الّه وقتگچه اوخله‌یالمه‌ی یولدوزلرگه قره‌ب یاتدیم. تانگگه یقین کۉزیم ایلینگن اېکن، پېشانه‌مگه توشگن الّه‌قنده‌ی مشتدن دادلب اۉرنیمدن توریب کېتدیم. قره‌سم، یاستیغیم نینگ اوستیده بیر دانه ناک دُمه‌لب یاتیبدی.
اېنگ یامانی شو بۉلدیکی، هش - پش دېگونچه چپ کۉزیم کۉکریب، قباقلریم شیشیب چیقدی. بونقه بشره بیلن صحنه‌گه اېمس، کۉچه‌گه هم چیقیب بۉلمس اېدی. اۉشه کونی هېچ قه‌یاققه بارمه‌ی، المیمدن دُمه‌لب یاتدیم. وقار بیلن کۉککه بۉی چۉزگن ناک نینگ „باپله‌دیممی « دېگندېک شیویللشیگه چیده‌یالمه‌ی، دېوارگه چیقدیم - او کتّه‌کان بیر شاخینی ارّه‌لب تشله‌دیم. شاخ کېسیلیب قرسیللب یېرگه توشگنده، اویدن بوویم یوگوریب چیقدی.
- نیمه قیلدینگ، باله‌م، - دېدی تیتره‌ب - ققشب و سېکین آستانه‌گه اۉتیردی.
...اۉشه کونی دده‌م نینگ کاییگنینی حسابگه آلمه‌گنده بوتونله‌ی المیمدن چیققن اېدیم - او، منه، حاضر جوده آلیسده چیقه‌لیب تورگن ناکنی کۉریب، کۉزیمگه آغریق کیرگنده‌ی بۉلدی، بوویم اېسه قدردان همراهینی قَیته تاپگنده‌ی:
- قره، باله‌م، - دېدی ممنون ایلجه‌ییب، - توریبدی - یه، توریبدی.
اتوبوسدن توشدیک.
جِن کۉچه‌لردن، پخسه دېوارلردن نام - نشان قالمه‌گن. قطار- قطار ینگی اویلر، بعضیلری بیتگن، بعضیلری ایکّینچی- اوچینچی قبتگچه کۉتریلگن. تومشوغی هواگه سنچیلگن کۉترمه کرنلر تقه - تق تۉخته‌گن، همه طعامدن سۉنگ ناک نینگ قویوق سایه‌سیده هاردیق چیقرر اېدی.
بیز هم بوویم بیلن بیر چېکّه‌ده اۉتیریب دَم آلدیک.
ایشچیلردن بیری بوتسینی یېچیب، شیمینی تیزّه‌گچه قَییردی. شیپیللب ناک نینگ اوستیگه چیقیب سیلکیتگن اېدی، ناک دوو اېتیب تۉکیلدی. قیی - چوو، کولگی بیلن قیزلر ناکنی تېریب اۉرته‌گه قۉییشدی. مېن هم آلدیمگه توشگنلرینی چۉنتککه اوردیم. ناک قاققن کیشی پستگه قره‌ب:
- بۉلدیمی، - دېدی.
-هه، - چوویرلشیشدی قیزلر. - اېرته‌گه هم قالسین.
او آهسته توشه باشله‌دی و خودّی مېن کېسیب تشله‌گن جایگه کېلگنده نظریمده بې اختيار تۉخته‌گندېک بۉلدی. مېن اۉزیمنی الّه‌نېچون سېزدیم. او اېسه، درخت نینگ کېسیلگن یېریگه قره‌ب، پېشانه‌سینی تیریشتیردی، نیمه‌دیر دېب باشینی چیقه‌دی، غه‌له - غاووردن اېشیتالمه‌دیم، سۉنگ سرغه‌لیب پستگه توشدی. بوویمگه بیلدیرمه‌ی سېکین ناککه قره‌دیم. اۉزیم هم اېنگ چیرایلی شاخینی آلیب تشله‌گن اېکنمن، شو تاپده ناک بیر قناتی سینگن بورگوتنی اېسله‌تردی! اۉشه واقعه بوویم نینگ اېسیگه توشیب قالیشیدن چۉچیب:
- بووی، - دېدیم ناک چینه‌ب، - نېگه شو ناکنی یخشی کۉره‌سیز- ه؟
بوویم اېسه زودلیک بیلن جواب بېرمه‌دی. کۉزلری یریم یوموق، الّه‌نرسه‌لرنی اېسلب ایلجه‌یه‌دی، اۉز- اۉزیدن لبلری پیچیرله‌یدی.
- بونی، - دېدی نهایت خَیال بیلن، - بونی... رحمتلی بووه‌نگ اېککن. آدملرگه اېککن. انه شو تگیده اۉتیرگن آدملرگه اېککن، باله‌م.
مېن نیمه دېییشیمنی، نیمه قیلیشیمنی و قه‌یېرگه قاچیشیمنی بیلمه‌ی قالدیم!
عظیم توپ ناک اېسه جزیره‌مه‌دن آدملرنی بغریگه چارلب، گۉیا بوویم نینگ گپلرینی تصدیقله‌گندېک، تېپه‌میزده سِرلی شاووللر اېدی!
مطلبنی اۉرتاقلـَشیش: