منگو پیدیا
اۉزبېک متنی بۉییچه اېنگ کتـّه منبع
کېچیککن سېوگی (حکایه)
کېچیککن سېوگی
حکایه
یازووچی: اۉزبېکتاش قیلیچ‌بېک
الفبا اۉگیرووچی: محمد حسن تۉلقین
یارقین‌آی صنفگه ییغلب کیردی. غله - غاوور قیله‌یاتگن اۉتّیز چاغلی سکّیزینچی صنف اۉقووچیلری بیردن جیمیب قالدی. یارقین‌آی اۉتیره سالیب پرته اوستیگه یاییلگن کتاب - دفتریگه یوزینی باسگنچه ییغیدن قیزرگن کۉزلرینی همه‌دن بېرکیتدی.
بیرآز اۉتیب خانه‌گه اۉقیتووچیمیز کیریب کېلدی. اونینگ هم وجاحتی اۉزگرگن، اېشیکنی شهد بیلن یاپیشیدن نې‌دیر کۉنگیلسیزلیک صادر بولگنی سېزیلیب تورردی.
یارقین‌آی بیلن اۉقیتووچیمیز هلی‌گینه دیرېکتور اۉرین‌باسری نینگ خانه‌سیگه کیریب کېتیشگن، اوزون‌قولاق گپلرگه قره‌گنده، نورۉز بیره‌میگه تیارگرلیک کۉریش اوچون چقیرتیریلگن اېدیلر. البته، یارقین‌آینی چقیریشلری تعیین اېدی - قددی رسا، چهره‌سی گۉزل، میین-ملایم، یاقیملی آواز صاحبه‌سی یارقین‌آی‌سیز بیزنینگ لیسه‌ده بیران - بیر تدبیر اۉتمسدی.
- تورینگ، یارقین‌آی!
اۉقیتووچیمیز همه‌گه سیزلب مراجعت قیلر، جهلی چیقیب تورگن بۉلسه - ده، بو گل هم یارقین‌آیگه اوّلگی مناسبتینی اۉزگرتیرمه‌ی گپیردی. یارقین‌آی نم یوگورگن اوزون - اوزون قَیریلمه کیپریکلرینی، بادام قباقلرینی گُلدار رۉمالچه‌سی بیلن ارتیب اۉرنیدن توردی. اونینگ چراسدېک چقناق کۉزلری یېرگه قده‌لگندی.
- مېنی یېر بیلن بیرته قیلدینگیز- کو! باشقه صنف نینگ قیزلری اینده‌مه‌ی کيیب کېتیپتی - کو؟! بیر کونگه کيه‌سیز… بیر عمر دېیاتگنیمیز یۉق - کو؟! اونقه بیره‌م کۉیلکنی بازاردن هم تاپالمه‌یسیز… سیز بۉلسه، ناز قیله‌سیز؟! بیراونیکی دېب بورنینگیزنی جيیره‌سیز… انه دوگانه‌نگیز مِهریخان...
تربیه‌چیمیز شاشیب گپیرگنیدن "اچّیق قلمپیر" سۉزلری بۉغزیگه تیقیلیب قالردی. مِهریخان دېگنلری لیسه‌یمیزده کۉزگه کۉرینگن، شیدالری کۉپ قیزلردن اېدی.
-انه مِهریخان… نازلنمه‌ی، همه‌دن بیرینچی بیره‌م کۉیلکنی کيیب چیقدی - کو؟! یا سیزنی اوندن آرتیق یېرینگیز بار- می؟! بای نینگ قیزی بۉلسنگیز هم میلی اېدی… همه کيیب تشله‌گن دېیسیز؟! بلکه اۉشه‌لر سیزدن تازه یورر...
بونیسی کېره‌گیدن آرتیقچه اېدی. اۉغیل باله بۉله توریب بو گپلر مېنینگ هم نفسانیتیمگه تېگدی. گپ نینگ بیر اوچی یاتاقخانه‌ده توریشیمیزگه باریب باغلنر، تربیه‌چیمیزنینگ گپ آهنگیده شونده‌ی شعمه سېزیلیب تورردی.
یارقین‌آی صنفده اۉز آبروسیگه اېگه، اېسلی - هوشلی باترتیب قیز اېدی. او تربیه‌چی بیلن ته‌لشیب - تارتیشیب همه نینگ دقّتینی بۉلیشنی اۉزیگه روا کۉرمه‌ی، ایخچم آق دستکول‌چه‌سینی بیله‌گیگه ایلدی - ده، کتاب - دفترینی قوچاقلب شرتّه تشقریگه چیقدی - کېتدی. تربیه‌چیمیز بیر سۉز دېمه‌ی قالدی.
"اۉلگوده‌ی اۉجر قیز… اېگیلگیسی کېلمه‌یدی." همه‌گه علیحده - علیحده تاپشیریق بېریلگچ، تربیه‌چیمیز ژونال تۉلدیره‌یاتیب شونده‌ی دېب غۉلدیره‌دی. اونینگ گپی بیرینچی پرته‌ده اۉتیرگنیم اوچون مېنگه اېشیتیلدی.
اېسیمیزنی تنیگندن بویان دېیرلی هر ییلگی احوال تکرارلنگندی. نورۉز کېلیشی بیلن قیزلریمیزنی رقص توشیش، تورلی نمایشلر کۉرسه‌تیش اوچون لیسه تدبیرلریگه، تومن مدنیت سراییگه چقیریشر و اۉشه یېرنینگ فوندیده‌گی ملي لباسلرنی کيیب تیارگرلیک قیلیشردی. کۉیله‌گی بارلر اۉزینیکینی، کۉیله‌گی یۉقلر فوندده‌گی اېسکی - توسکیلرنی اېگنیگه ایلیشیب بیره‌منی گُلدېک اۉتکزیب بېریشگه مجبور اېدیلر.
اۉتگن ییلی هم سابق تربیه‌چیمیز بیلن یارقین‌آی اۉرته‌سیده خودّی شو آهنگده تارتیشوو بۉلیب اۉتگن، اۉجر قیز اۉز ایتگنیدن قَیتمه‌ی: بیراولرنینگ اطلس - ادرسینی کيمسلیک اوچون تومن مرکزیده‌گی بیره‌مگه قتنه‌شمه‌ی قۉیه قالگندی.
لیسه‌ده‌گی ییگیتلرنینگ برچه‌سی یارقین‌آی اسمینی اېشیتگنده بیردن سېرگک تارتیشر، لېکن هېچ بیری یوره‌ک یوتیب قیزگه یقینلشالمسدی. بونی اۉضمناً اوچ باش یوقاری اکه‌لرنینگ سِرلی صحبتلریدن سېزگنمن.
صنفده‌گی اۉنته اۉغیل باله‌دن فقط مېن‌گینه یاتاقخانه‌ده تورردیم. شوندنمی، یارقین‌آی ایکّله‌میز جوده ایناق اېدیک. حتا، بیر خانه‌ده تون یرمیگچه یشیرینچه قالیب تلویزیون کورسه‌تووگه بیرگه‌لشیب خط یازگنمیز. اونینگ یازووی گۉزل، بېتکرار اېدی. او بعضی - بعضیده جیغیمگه تېگر، هر ایکّی گپی نینگ بیریده جان آلر تبسم هدیه اېتیب تورردی.
کېین بیلسه‌م، اۉشه بعضی - بعضیده‌گی ایلماقلی گپلری اونده اویغانگن تازه تویغولری نینگ تیلیگه کۉچگنی اېکن. منه آره‌دن یېتّی ییلچه وقت اۉتیب، بولرنی اۉزیمچه توشوندیم.
"قنده‌ی ذوقلی، سرور بخش دَملر اېدی - یه؟!"
اۉن بیرینچینی بیتیرگچ، کۉپچیلیگیمیز تورلی اۉقوو یورتلری تامان یول آلدیک. زېرا، لیسه‌یمیزنینگ آبروسی شو بیلن بهالنر اېدی - ده! بیز بېش ییگیت حجت کۉتریب پایتخت سری چاپدیک. بېشاویمیزنینگ ایچیدن فقط‌گینه مېنگه آمد کولیب، بۉله‌جک شفاکار نامینی آلیش اوچون مېدیتسینه اکادمیسیگه اۉقیشگه کیردیم.
منه، بېشینچی باسقیچگه اۉتیب اوشبو واقعه‌لرنی تیتیلیب کېتگن خاطره صحیفه‌لریدن آلیب، آپّاق کاغذلرگه بیرمه - بیر تیکلب اۉتیریبمن. کېچه بیزنی اۉز ولایتیمیزگه عملیات اۉتشگه جۉنه‌تیشدی. مېن تېری کسللیکلری یونه‌لیشی بیلن ولایتیمیزنینگ باش پولی‌کلینیک‌‌سیگه باردیم. بېکارچیلیکدن بېریراق ایش بۉلگن، کسللیک تاریخلری تخینی ورقلب اۉتیرگنیمده، بیردن تنیش ایکّینچی آت - اسمنی اوچره‌تدیم.
"مِهریخان!"
ایچیمده الّه‌قنده‌ی تاتلی ایلیقلیک اویغاندی. بیز بیلن پرالیل صنفده اۉقیگن شیداسی کۉپ بو قیز اۉز حسابیم بۉییچه بیرینچی، تنیشلر ایچیده‌گی بیرینچی بېماریم بۉلدی. مېن حیاتیم مابینیده ایلک بار بیر ایشگه چین دلدن کیریشدیم. تېریسی قۉرقینچلی آق داغلر بیلن قاپلنگن مِهریخاننی اۉن اوچینچی شفاخانه‌دن تاپدیم. اونینگ لیسه‌دن کېینگی حیاتینی ایپیدن ایگنه‌سیگچه سۉرب - سوریشتیردیم. زېرا، بو یاش دوکتورلرچه قیزیقیش، درددارلرگه غمخۉرلیک قیلیش، قاله‌وېرسه، بورچیم دېب بیلگنیمدن اېدی. اوندن تشقری، اۉرته‌میزده صنفداشلیک رشته‌لری بار اېدی.
مِهریخان نینگ ایتگنلرینی ایکیر- چیکیریگچه تۉلیق اۉرگنیب، علیحده دفترگه یازیب باردیم. (درواقع، بیزگه شونده‌ی اۉرگه‌تیشگن.) شۉرلیک قیزنینگ قیسقه‌‌گینه حیاتیدن شونی بیلدیمکی، تۉی کونیدن کېین شو - بۉلمغور- یره‌مس خسته‌لیک یوزه‌گه چیققن. دوکتورلیک کۉزی بیلن قره‌گنده، همه گپ ینگی کيیلگن سېپ لباسلریده اېدی.
- چیمیلدیققه کیرگنیمدن کېین بدنیم قیچیشه‌دیگن بۉلدی - قالدی… کېلین بۉلیب توشگن عایله‌م سَل ناچارراق... کېلین کۉیلک سَل اېسکیراق اېدی - ده… اوندن تشقری، وقتیده بیراولرنیکینی هم ایرگنمه‌ی کيیب کېته‌وېرگنمیز.
مِهریخان نینگ بو اقراری نا اۉرین بۉلیب، اونینگ خسته‌لیگی ویتامین یېتیشماوچیلیگی نینگ عادي کۉرینیشی اېدی. اونینگ توزه‌لیشی حقیده مجمل فکردن نریگه اۉتالمه‌یمن.
کېلین کۉیلک - برچه‌گه بیردېک یاقیملی اېشیتیلووچی، اېنگ پاکیزه، آق، آپّاق کۉیلک تۉغریسیده هم هېچ قنده‌ی قاره فکر اَیتماقچی اېمسمن.
اجاره‌ده‌گی کېلین کۉیلکنی هېچ قنه‌قه قۉلدن اۉتمه‌گن، هېچ قنده‌ی کیر- چیر بدنگگه تېگمه‌گن، ماس یاکه ناماس دېب بیراو کيیب کۉرمه‌گن، دېب حسابله‌یمیز، ینگی کېلین نینگ آقداغ کسللیگینی هم اېسله‌مه‌یمیز- ده، کۉنگیلگه، نازک کۉنگیلگه کېله‌میز.
"بیراونیکی"، "قَیتریب بېره‌میز"، "بیر کونلیک" کبی سۉزلر کۉنگیلگه کېلسه، اونی کيیشگه قَیسی مغرور قیزنینگ کۉنگلی تارترکن؟!
مِهریخان نینگ عیبیگه اقرار بۉلیشی - اۉزیگه بۉلگن ایشانچ نینگ کمه‌یگنیدن اېمسمی؟ اگر بو دردگه یارقین‌آی چه‌لینگنده: «مېن بیراولرنینگ کییمینی هېچ کيمه‌گندیم – کو"، دېب اۉزیگه - اۉزی سوال بېرر و مِهریخانگه اۉخشب "اوّل بیراولرنینگ کییمینی کيگنیمدن یاکه کېلین کۉیلکدن کسل یوققن"، دېب اۉیله‌مه‌ی کسللیک نینگ اصل ماهیتیگه اعتبار بېرردی.
یارقین‌آی قددی کبی غروری تیک قیزلرنینگ اېنگ گۉزلی، هه او انه شونده‌ی مغرور، اېگیلمس کۉنگلی، کۉرینیشی هم اۉته گۉزل قیز اېدی. یارقین‌آی منه شو اۉجرلیگی، اېگیلمس - قَیریلمسلیگی اوچون لیسه‌ده‌گی منمن دېگن ییگیتلرنینگ یوره‌گینی آلیب قۉیگندی. منه،شو نینگ اوچون هم یارقین‌آی اوچه‌له تربیه‌چیمیز بیلن تېرس بۉلدی. نهایت، منه شونینگ اوچون هم یارقین‌آینی سېویب قالدیم. خودّی، شو نینگ اوچون اونینگ اوییگه ساوچیلریمنی یوباریشگه عهد قیلدیم.
فقط و فقط شونده‌ی کیشیلر‌گینه - اۉزلیگینی تاپه آلگن، اۉزلیگینی تاپگن قیزلر‌گینه سېویشگه ارزوگولیک!!! سېویلیش بختیگه فقط اولر مناسب! منه کۉره‌سیز، قطعی ایشانچ بیلن ایته‌منکی، یارقین‌آی تۉییمیزده هم اۉزیگه خاص و ماس کيینیب - کېلین، تېنگسیز کېلین بۉله‌دی.
آخرگی صحبتیمیزده مِهریخان نینگ یارقین‌آی حقیده ایتگن گپلری باشیمگه گورز کبی قرسیللب اوریلیب، قۉل - آیاغیمنی قلتیره‌تیب، عشققه لیما- لیم یوره‌گیمنی زیرقیره‌تدی.
"یارقین‌آی لیسه‌نی توگتگن ییل ياق اېرگه تېککن... حاضر اوچته باله‌سی بار. بیر اۉغیل، ایکّی قیز."
خزانرېزگی خیابان نینگ اوزون یۉلکه‌سی بۉیلب آرتینی اۉگیریب کېته‌یاتگن، اۉغیلچه‌سی یېلکه‌سی آشه حیرت تۉله مونچاق کۉزلری بیلن مېنگه قره‌گن، بیر قیزی قۉلیدن، ایکّینچیسی اوزون اېته‌گیدن اوشلب آلگن جُوان کۉز اۉنگیمده جانلندی.
"نخات؟.. نخات‌که، کۉنگلینگ نینگ توب - توبیده بیر‌گینه قیزگه نسبتاً اویغانگن اۉلمس سېوگینگنی انگلب یېتیش اوچون بېش ییل کېره‌ک بۉلسه؟! - دېدی ایچیمده‌گی آواز. کېین تسکین بېریش اوچون قۉشیب قۉیدی. - سېنگه اېنگ یقین قیز اۉشه اېکن - ه؟! بونی کېچیککن سېوگی، سَل‌گینه کېچیککن سېوگی دېیدیلر!" قنچه‌لیک حوصله و مِهر بیلن بیتیلگن بۉلسه هم کی، "او" حقده‌گی خاطره دفترچه‌منی ییرتیب تشله‌دیم.
مطلبنی اۉرتاقلـَشیش: