منگو پیدیا
اۉزبېک متنی بۉییچه اېنگ کتـّه منبع
ساغینچ گُلی (حکایه)
ساغینچ گُلی
حکایه
یازووچی: حُسنيه پرده‌یېوه
الفبا اۉگیرووچی: محمد حسن تۉلقین
بو ییل بهار هر ییلگیدن کېچ کېلدی. کۉکلمنی ساغینگنیمدن یوره‌گیم اۉرته‌نیب، هر کونی دېرَزه‌دن تېرمیله‌من. مارچ نینگ اۉرته‌لری بۉلیشیگه قره‌مه‌ی، آدملرنینگ چهره‌سیده قیش نینگ چرچاغی سېزیلیب توریبدی. اۉتگن ییلی بو پیتده بادام، گیلاس درختلری گُللب، اۉریککه نوبت یېتگندی. بو ییل اېسه برچه‌سی اته‌یین کوتتیرماقچیدېک ایمیلله‌یدی. انسان کوتیشنی یاقتیرمه‌یدی. لېکن تقدیر اونینگ برداشینی سینه‌ماقچیدېک هر کونی، ثانیه‌ده کوتیشگه مقابل قیله‌وېره‌دی. هر ییلی بهارنی بونچه‌لیک اینتیقیب کوتمه‌گنیمدن بو کېچیکیش کۉنگلیم حلاو‌تینی اۉغیرله‌گندېک گۉیا. پوشتیر‌نگ گُلله‌گن اۉریک درختی توشلریمگه کیریب چیقه‌دی. اونینگ خاطره‌لریدن یوره‌گیم حسلر عمانیگه غرق بۉله‌دی. بو حسنی مېنگه اۉن بېش ییل اوّل بهارده‌گی اۉریک گُلی تارتیق اېتگن. «مېنی ساغینسنگ، اۉریک گُلیگه قره. هر ییلی بهارده مېن سېنی کۉرگنی کېله‌من!..» دېگندی او کۉزیمگه تیکیلیب.
اۉشنده اۉن آلتی یاشلی سادّه‌‌گینه قیز اېدیم. آنه‌م کسلمند بۉلیب، تېز- تېز کسلخانه‌ده دوالنیب چیقردی. اونینگ مزه‌سی قاچگنیده قۉشنیمیز سلیمه آپه‌نیکیگه یوگورردیک. بیرته اوکال[1] اوریب، کسلخانه‌گه باریشیمیز کېره‌کلیگینی ایتیب کېتردی. هر دایم احوال شو، قۉشنیمیزنینگ اوکالیدن کېین آنه‌م کسلخانه‌ده یاته‌دی.
- قیزیم، مکتبنی تمامله‌سنگ، داکترلیککه اۉقیشگه کیره‌‌سن، - دېدی آنه‌م بیر کونی مېنگه کیرته‌یگن کۉزلرینی تیکیب.
-مېن حقوقشناس بۉله‌من! اوکالدن قۉرقه‌من! - دېب یوباردیم بې‌خاسدن.
آنه‌م مېنگه مأیوس کولدی. اونینگ سرغیش یوزی، بۉرتگن یناقلری، آقیش لبی تیتره‌ب کېتگندېک بۉلدی.
-آنه، مېن داکتر بۉله‌من! اوکالنی اۉزیم اوریب قۉیه‌من. اۉشنده کسلخانه‌ده یاتمه‌یسیز، - دېدی سینگلیم مېنی تورتیب.
مېن اۉزیمگه ایشانگن، آرزولری چېکسیز قیز اېدیم. بیلیمیم، حرکتیم بیلن آرزولریمگه یېتیب، منصبدار عیال بۉله‌من دېب اۉیلردیم.
اېرته‌سیگه آنه‌منی کسلخانه‌گه یاتقیزدیک. تومن مرکزیدن قَیتگن آته‌م مېنی آنه‌م نینگ یانیگه آباریشینی ایتدی.
- نیمه‌گه مېن؟ نرگیس بارسین، - دېدیم ادعا بیلن.
- سېن باره‌سن، - دېدی آته‌م قطعی.
اونینگ گپیدن دَمیم ایچیمگه توشیب کېتدی. یوویلگن کۉیله‌گیمنی دستکول‌گه جایلب، آته‌م نینگ آرقه‌سیدن اېرگشدیم. بو گل آنه‌م نینگ قان باسیمی جوده کۉتریلیب کېتگن، اۉرنیدن توریشی ممکن اېمسمیش.
- تا آنه‌نگنی احوالی یخشیلنگونچه قره‌شیب توره‌سن، - دېدی آته‌م کېته‌یاتیب.
مېن اینده‌مه‌دیم. چونکه کسلخانه‌ده قالیشگه سیره خواهشیم یۉق. کسلخانه پله‌ته‌سی کۉریمسیز، کتته خانه‌ده تۉرت‌ته کروا‌ت، اېشیگی سینیب، قییشه‌یگن پَستک الماریلردن بۉلک جهاز یۉق. پرده‌سیز دېرَزه آلدیده کاسه‌ده طعام، قتیقلی بانکه تورردی. مېنیمچه، بو طعامنی کسلخانه‌دن بېریشگن. اونینگ ایسی دارولر نینگ هیدی بیلن ایقه‌شیب کېتگندی.
-آچ قالگن بۉلسنگ، انه‌وینی یېب آل، - دېدی آنه‌م کاسه‌گه ایما قیلیب.
-اې، بو طعامنی یېگیم کېلمه‌یدی، - دېدیم یوزیمنی بوریشتیریب.
آنه‌م آغیر خۉرسینیب قۉیدی. کېین کۉزینی یومیب، اۉزینی اوخله‌گنگه سالدی.
مېن زېریکیشدن نق یاریله‌یازدیم. دېرَزه آلدیگه باریب، تشقرینی کوزه‌تدیم. آق خلت کيگن خادملر درخت تگلرینی یومشه‌تیب، بیر- بیرلری بیلن گپ ساتیشردی. کیچیک یۉلکدن اویاقدن بویاققه اۉته‌یاتگن یۉلاوچیلر ناتنیش. فیضسیز منظره‌دن زېریکیب، آرتیمگه اۉگیریلدیم.
- اوف، تېزراق ساغه‌یینگ، بو توریشده سیقیلیب کېته‌من، - دېدیم کروا‌تگه اۉتیررکنمن.
-اه، باله‌م - ه، مېنگه هم شو یېرلرده یاتیش یاقمه‌یدی. ناشکرلیک بۉلمه‌سین، کسل بۉلیش جانیمگه تېگدی، - دېدی آنه‌م ییغله‌مسیره‌گن آوازده.
-اېسسیز، بیرانته کتابیمنی آلیب کېلمه‌بمن-ده، بېکارچیلیکده اۉقیب یاتردیم، - دېدیم بیرآز یومشه‌ب.
آنه‌م اینده‌مه‌دی. اۉرنیمدن توریب دهلیزگه چیقدیم. یۉلکلرده تۉشلگن قالینلرنینگ رنگی اونیقیب کېتگن بۉلیشیگه قره‌مه‌ی، تاپ - تازه. یۉلک باشیده‌گی دهلیزچه‌ده کیچکینه‌گینه تلویزیون قۉییلگن، ایکّی عیال اونی کۉرمه‌ی، گپلشیب اۉتیره‌شردی.
-کینو (سینما)، کانتسېرت بېرمه‌یپتیمی؟ - دېدیم تلویزیون مروتینی بوره‌یاتیب.
عیاللر اېنسه‌سی قاتیب مېنگه تیکیلیشدی.
-اۉله‌ی اگر زېریکیب کېتدیم، - دېدیم حوصله‌سیزلیک بیلن.
-کسلمیسیز؟ - سۉره‌دی عیاللردن بیری استهزا بیلن، - قَیسی پله‌ته‌ده یاتیبسیز؟
-یۉق، آنه‌م کسل، مېن قره‌شیب یاتیبمن..
یخشی‌یمکی، تلویزیوندن مشهور قۉشیقچی نینگ قۉشیغی اېشیتیلدی- یو، عیاللر نینگ نگاهی اونگه قده‌لدی. مېن بۉری نینگ چنگلیدن امان قالگن قویاندېک یېنگیل نفس آلیب، اۉریندیققه چۉکدیم.
دهلیزدن شیپ - شیپ اېتگن آیاق تاووشی اېشیتیلدی. اۉگیریلیب، بیز تامان کېله‌یاتگن همشیره (نرس)گه کۉزیم توشدی.
- حمیداوه نینگ قیزی سیزمی؟ - سۉره‌دی همشیره (نرس).
-هه نیمه‌یدی؟
-بو نیمه یوریش؟ آنه‌نگیز نینگ احوالی آغیر بۉلگنی اوچون سیزنی یانیگه قۉیگنمیز. کیریب، چای-پای قیلیب بېرسنگیز بۉلمه‌یدیمی؟
-چای؟ چاینی قه‌یېرده قَیینته‌من؟ - دېدیم جهل بیلن.
-هر حالده مېنینگ باشیمده اېمس! آشخانه‌گه بارینگ، تېفل چاینک توریبدی، - دېدی همشیره (نرس) ادعا بیلن.
عیاللر مېنگه غلطی تیکیلیب توریشگنیدن اۉزیمنی اۉنغه‌یسیز سېزیب، خانه تامان یوردیم. آنه‌م اۉرنیده دېرَزه‌گه تېرمیلیب یاتردی.
-چای ایچیشینگیزنی اۉزیمگه ایتسنگیز بۉلردی-کو. انه‌وی همشیره (نرس) مېنی خاتینلرنینگ آلدیده اویتگه قۉیدی، - دېدیم تجنگلیک بیلن.
آنه‌م خۉرسینیب قۉیدی. مېن الماریدن چاینکنی آلیب، آشخانه‌گه باردیم. کېکسه‌راق بیر عیال چای دَمله‌یاتگندی. سلامیمگه باشینی قیمیرله‌تیب علیک آلدی.
-قیزیم، سېن هم یقینینگگه قره‌گنی کېلدینگمی؟ - سۉره‌دی عیال مېنگه سینچکاولیک بیلن تیکیلیب.
-آنه‌مگه قره‌یه‌پمن.
-مېن هم اۉغلیم نینگ یانیده یاتیبمن! اونی یوره‌گی کسل. - عیال نینگ خۉرسینیغی الملی اېدی.
اونینگ کۉزیده غم نینگ زلوارینی کۉریب، چۉچیب کېتدیم. آنه‌م نینگ کۉزی غملی، مأیوس دېب اۉیلردیم. لېکن بو عیال نینگ کۉزلری آنه‌منیکیدن هم بدتر مأیوس.
-اۉغلینگیز یاش باله‌می؟
-یۉق، او کپ-کتّه ییگیت، - دېدی عیال خۉرسینیب، - دنیانینگ ایشلریده، بو قیزیم. اصلیده آته-آنه کېکسه‌یسه، کسل بۉلسه فرزند اونگه سوینچیق بۉله‌دی. مېن شو یاشیمده باله‌م نینگ آرقه‌سیدن کسلخانه‌مه -کسلخانه یوریبمن. بو منّت اېمس، اونگه جانیم اچيدی. بې‌چاره باله‌م نینگ عمری کسلخانه‌ده اۉتیپتی...
عیال نینگ قیغولی گپلریدن مېنده اونینگ اۉغلینی کۉریش اشتیاقی اویغاندی. بیران بهانه بیلن خانه‌سیگه کیرر‌من دېگن اۉیده پله‌ته[2] رقمینی سۉردیم.
-اوچینچی خانه‌ده یاتیبمیز. قیزیم یاشسن، آیاق - قۉلینگ یېنگیل. بوگون- اېرته اوییمگه کېته‌من، اۉغلیم یالغیز قاله‌دی. ملال کېلمسه، اۉغلیمگه هم چای- پای دَملب بېریب تورسنگ دېودیم، برکه تاپکور، - دېدی عیال.
اونینگ مِهرلی، جودیره‌ب تورگن کۉزیگه قره‌ب رَد اېته آلمه‌دیم.
- میلی، سیز خواطرلنمنگ، - دېدیم ایشانچ بیلن. - البته، اۉزیم خبردار بۉلیب توره‌من.
عیال یېلکه‌مگه قاقیب، چاینه‌گینی کۉترگنچه آشخانه‌دن چیقیب کېتدی.
اېرته‌سی کونی آنه‌مگه ایسّیققینه چای آلیب کېله‌یاتسه‌م، قرشیمده کېچه‌گی عیال پیدا بۉلدی.
- قیزیم، اوییمده هم باله‌لریم بار. مېنگه اولرنینگ تشویشی یېترلی، اویگه بارمه‌سم بۉلمه‌یدی. حاضر کېتیه‌پمن، کېچه‌گی گپیم اېسینگدن چیقمه‌دیمی؟
-یۉغ-اې، اېسیمده توریبدی. آنه‌مگه چای آلیب کیرگنیمدن کېین اۉغلینگیزگه دَملب بېره‌من.
عیال مېنی دعا قیلیب، دهلیز بۉیلب کېتدی. آنه‌م نینگ چایینی تومبۉچکه[3] اوستیگه قۉیدیم - او، آشخانه‌گه آشیقدیم. توبه، بیران ایشگه بونچه‌لیک آشیقمه‌گندیم. بایه‌گی عیال نینگ اۉغلیگه چایینی آلیب کیریشیمنی اۉیلب، یوره‌گیم قینیدن چیققودېک هپقیرردی. حویلیققنیمدن اوندن چاینک سۉره‌شنی هم اونوتیبمن. آشخانه‌دن چیقیب، خانه اېشیگینی تقیلله‌تدیم.
-کیرینگ، - ایچکریدن اېرکک کیشی نینگ آوازی اېشیتیلدی.
اېشیکنی آچیب، استه مۉره‌له‌دیم. کراو‌تده کتاب اۉقیب یاتگن اېرککه کۉزیم توشیب، سلام بېردیم.
- وعلیکم، - دېدی اېرکک مېنگه سوال نظری بیلن قره‌ب.
-چاینککه کېلوودیم. آنه‌نگیز چای دَملب بېریشیمنی ایتوودی، - دېدیم توتیلیب.
-اېه، - او اَینچلی جیلمه‌یدی و اۉرنیدن توریب الماری ایچیده‌گی چاینکنی قۉلیمگه توتقه‌زدی.
- مېن حاضر چای آلیب کېله‌من، - دېب آرتیمگه اۉگیریلدیم.
او قۉلیگه کتابینی آلیب، باشینی قیمیرله‌تدی. دهلیزگه چیقیب، تېرلب کېتگنیمنی سېزدیم. چاینک توتگن قۉلیم هم یېنگیل تیترردی. مېن عیال نینگ اۉغلی یاشگینه، کېلیشگن ییگیت بۉلسه کېره‌ک دېب اۉیلاودیم. بیراق کراوتدهگی یاشی اۉتّیزلردن آشگن، غمگین اېرککنی کۉریب، تۉغریسی، اۉشنده بیر مدت حوصله‌م پیر بۉلدی. بیراق اونینگ نیمه‌سی دیر آدمنی اېسنکیره‌تیب قۉیر، بېش دقیقه اۉتر- اۉتمس اونی قَیته کۉریش ایسته‌گی یوره‌گیمنی تۉلدیرگندی. قۉشنی خانه‌دن چیققن عیال نینگ نگاه‌لریدن قاچیب، آشخانه‌گه کیردیم. چاینی دَملب، آرقه‌مگه قَیتدیم.
- منه چایینگیز، ایسّیققینه ایچیب آلینگ، - دېدیم تومبۉچکه اوستیگه چاینکنی قۉییب.
-حاضرچه شرط اېمس اېدی، میلی رحمت، - دېدی او هارغین آوازده.
شو دَمده اونینگ قرشیسیگه اۉتیرگیم، گپلشگیم کېلردی. بیراق او کتابدن باشینی کۉترالمه‌یاتگنینی کۉریب، کېتیشگه چاغلندیم.
- اېندی چای آلیب کېلیشینگیز شرط اېمس، اۉزیم اېپله‌یمن، - دېدی او اېشیک یانیگه یېتگنیمده.
-هم- مم... - دېدیم حوصله‌م پیر بۉلیب.
اېشیکنی یاپدیم- او، یوره‌گیم هوویللب قالگندېک بۉلدی. مېندن کمیده اۉن بېش یاش کتّه اېرکک نینگ نیمه‌سی اۉزیگه تارته‌یاتگنینی توشونالمسدیم. یوره‌گیم المگه تۉلگندی. خانه‌گه کیریب، آنه‌م نینگ قرشیسیگه اۉتیردیم.
- چای ایچیب آل، مېن ایچدیم، - دېدی آنه‌م یوزیمگه تېرمیلیب.
ساعت اۉن بیردن اۉتگن بۉلسه هم هنوزگچه نانوشته قیلمه‌گندیم. الماریدن نان، قند - قروس آلیب، دسترخوانگه قۉیدیم. آنه‌منی هم یېییشگه اونده‌دیم.
-اشتهام یۉق، بیر پس یاته‌ی، - دېدی آنه‌م مجالسیزلنیب.
چاییمنی ایچیب، ینه بېکارچیگه ایلندیم. انه‌وی کیشیدن کتاب سۉرمه‌گنیمگه افسوسلندیم. شیفتگه تېرمیلیب خَیال سوریب یاتگندیم، اېشیک آچیلیب، آته‌م کیریب کېلدی. اونینگ قۉلیده ایسّیق طعام، نان بارلیگینی کۉریب، سېویندیم.
طعامنی موزلتکیچگه آلیب باریب قۉییشیمنی ایتیب، خانه‌دن چیقدیم. شو پیت مییه‌مگه طعامدن انه‌وی کیشیگه هم بېرسه‌م - چی، دېگن خَیال کېلدی. حاضر عینِ وقتی اېکنلیگینی بیلیب، اونینگ اېشیگینی تقیلله‌تدیم.
-کیرینگ.
- سیزگه طعام آلیب کېلگندیم، اویدن آلیب کېلیشدی، - دېدیم استحاله بیلن.
- یۉق، شرط اېمس! - دېدی او قاواغینی اویوب.
چاره‌سیز آرتیمگه اۉگیریلدیم. اېشیککه یېتگنیمده اوندن سۉره‌دیم:
-جوده زېریکیب کېتدیم! اگر علاجی بۉلسه، کتاب بېریب تورینگ، مېن هم اۉقی.
-نېچه‌نچی صنفده اۉقيسن؟ - دېدی او یومشاقلیک بیلن.
-اۉنینچی صنفده.
-کتاب اۉقیشنی یاقتیره‌سنمی؟ قَیسی کتابلرنی اۉقیگنسن اۉزی؟ - سۉره‌دی او قیزیقیش بیلن.
آره‌میزده‌گی تۉسیق قوله‌گنیدن سېوینیب، کراو‌ت چېکّه‌سیگه اۉتیردیم. بدیعی کتابلرنی اۉقیش جان و دلیم اېکنلیگینی، شو کونگچه اۉقیگن کتابلریم نینگ ناملرینی ایتدیم.
-اوه - هو، یخشی‌گینه کتابخوان اېکنسن-کو، - دېدی او جیلمه‌ییب.
اونینگ مقتاویدن ییره‌ب کېتدیم. اۉرنیمگه یخشیلب جایلشیب آلدیم. شو پیت اونینگ یوزیگه قره‌دیم - او، کۉزیده‌گی مونگنی کۉریب، یوره‌گیم اوویشیب کېتدی. آنه‌سی نینگ کۉزیدن هم غمگین. یوره‌گیمنی اچینیش حسسی تیلدی.
-یوره‌گینگیزنینگ مزه‌سی یۉق دېب اېشیتوودیم، شو بیلن هم کتاب اۉقییه‌پسیز- ه؟ - سۉره‌دیم حیرتلنیب.
-کتابدن باشقه دۉستیم، سِرداشیم یۉق - ده.
- آنه‌نگیز-چی؟..
-آنه‌م نینگ مېندن باشقه ینه قنچه تشویشی بار. کپ - کتّه آدممن، اېندی همه نرسه‌نی هم آنه‌مگه ایتالمه‌یمن- ده...
اونینگ یانیده بیر نېچه دقیقه قالگن بۉلسه‌م - ده، جوده اوزاق وقت اۉتیرگندېک بۉلدیم. نېگه‌دیر ینه آرتیمگه قَیتگیم کېلردی. لېکن کیریشگه اویلیم. موزلتگیچگه طعامنی قالدیریب، خانه‌گه کیردیم. آته‌م کېتیب، آنه‌م نینگ یالغیز اۉزی قالگن اېکن.
-سېن قیز، قه‌یېرلرده یوریبسن اۉزی؟ - دېدی آنه‌م مېندن رنجیب، - آته‌نگ کوته-کوته اویگه کېتدی، - بوگونچه یانیمده قال، اېرته‌گه آته‌نگ بیلن اویگه قَیته‌سن. سېن بو یېرده بۉلسنگ، اوکه‌لرینگنی احوالی نیمه کېچه‌دی؟...
آنه‌م نینگ گپلریدن یوره‌گیم غشلندی. بو یېردن سیره کېتگیم کېلمه‌یاتگندی.
-سیز ساغه‌یسنگیز، بیرگه کېته‌میز!
- توناو کونی قالیشنی ایسته‌مه‌یاتگندینگ-کو. بېکارچیلیکده یاتیش یاقیب قالدیمی دېیمن، - دېدی آنه‌م کېسه‌تیب.
آنه‌م نینگ گپلریدن اۉزیم هم غلطی بۉلیب کېتدیم. توناو کونی کسلخانه‌ده بیر دقیقه هم قالیشنی، بوگون اېسه کېتیشنی ایسته‌مه‌یپمن. گۉیا اۉزگره‌یاتگنیمنی آنه‌م سېزیب، اوریشیب بېره‌دیگندېک شتاب بیلن دهلیزگه چیقدیم. تلویزیوننی یاقیب، خارجی فلم کۉره باشله‌دیم. دېوارده آسیلگن ساعت توشلیک بۉلگنینی کۉرسه‌تردی. آنه‌مگه طعامینی ایسیتیب بېریب، ینه اۉشه خانه‌گه یۉل آلدیم.
-سیزگه چای قیلیب بېرگنی کېلدیم، - دېدیم اېشیکدن باشیمنی سوقیب.
او مېندېک اۉجر، قولاقسیز قیزگه گپ اوقتیریش بې‌فایده‌لیگینی انگلب، خیال کولیمسیره‌دی. الماریدن چاینکنی آلیب، زیپیللب چیقیب کېتدیم. خانه‌گه قَیتیب کیرگنیمده او کراو‌ت چېکّه‌سیده اۉتیرردی.
- ایسته‌سنگ، بیر پس اۉتیر، زېریکدیم، - دېدی او اۉتینچلی آهنگده.
ایچیمده جان دېب تورگن بۉلسه‌م - ده، بیرآز اۉیلندیم. کېین فکریدن قَیتمسین دېب کراو‌ت چېکّه‌سیگه اۉتیردیم.
- شونده‌ی قیلیب کتاب اۉقیشنی یاقتیره‌من دې. مېن سېندېک پیتیمده کتاب اۉقیشنی اونچه‌لیک خوشله‌مسدیم. چونکه اونده بې‌ملال اۉینه‌ب - کولیشیم، یوگوریشیم ممکن اېدی. تشویشینگ بۉلمه‌سه، کۉنگلینگ توسه‌گن ایشنی قیلیشینگ ممکن.
-اېندی-چی؟.. - سۉره‌دیم حیران باقیب.
- اېندی کسلخانه نینگ بیر خانه‌سیده قملیب اۉتیریشدن باشقه چاره‌م یۉق. یالغیزلیگیمنی، زېریککنیمنی حس قیلمسلیک اوچون کتاب اۉقییمن.
-لېکن انسان اصلیده کتابنی معنوي دنیاسی بای بۉلیشی اوچون اۉقیشی کېره‌ک ، - دېدیم اۉقیتووچیمدن اېشیتگنلریمنی قَیتریب.
- سېن منعویتینگنی باییتیش اوچون اۉقیسنگ ارزيدی. کېله‌جکده نفوذلی انستیتوتگه کیریب، عالي معلوماتلی بۉله‌سن. اۉز کسبینگنی فداییسیگه ایلنگه نینگده بوگونگی اۉقیگنلرینگ اسقاته‌دی.
اونینگ گپلری بارگن سری خوش یاقردی. گپیریشدن تۉخته‌مسلیگینی ایستردیم.
-اېندی بار، آنه‌نگ نینگ چای ایچگیسی کېلگن دیر، - دېدی او نهایت.
چاره‌سیز‌گینه اۉرنیمدن قۉزغه‌لدیم. اېشیک یانیگه یېتگنیمده آرتیمگه اۉگیریلدیم. مېنگه تیکیلیب تورگن نگاهلردن بوتون وجودیمگه تیتراق کیردی.
-ینه چیقسه‌م میلیمی؟ - سۉره‌دیم بې اختيار.
او باشینی قیمیرله‌تیب کولدی. مېن بختیار اېدیم. اونگه یقینلشه‌یاتگنیمدن، اۉزیمگه صحبتداش تاپگنیمدن سېوینچیم ایچیمگه سیغمسدی.
اوچ کون اۉتدی. آنه‌م نینگ احوالی اېندی یخشیلنیب قالدی. اېرته - ایندین شفاکارلر رخصت بېریشینی ایتیشدی. زېریککنیمدن ینه دهلیزگه چیقدیم. هېچ کیمسه یۉق. آیاقلریم بې‌اختيار ینه اۉشه خانه تامانگه یېته‌کله‌دی.
-کیرسم میلیمی؟ - سۉره‌دیم اېشیکنی آچیب.
-کېل، کۉرینمه‌ی قالگه نینگگه خواطرلنه‌یاتگندیم، - دېدی او تیک تورگنچه.
اونینگ گپیدن یوره‌گیم آرزیقیب کېتدی.
-آنه‌م نینگ احوالی یخشی، بوگون اېرته کېتسک کېره‌ک، - دېدیم گپنی نیمه‌دن باشلشنی بیلالمه‌ی.
- شونده‌ی دې، - دېدی او تۉستدن مأیوس تارتیب، - کېترکنسن - ده.
-کسلخانه‌ده زېریکیب کېتدیم. قیشلاغیم یخشی، برچه آدملر تنیش، قرینداشلر. زېریکسنگ بیرانته‌سینیکیگه باره‌سن...
-کسلخانه‌ده وقت تۉخته‌ب قالگندېک بۉله‌دی. بیر کونینگ بیر عصرگه تېنگدېک. قرینداشلرنینگ آلدیده اۉزینگنی کوچلی، هېچ نرسه‌گه محتاج اېمسدېک حس اېته‌سن. بو یېرده بۉلسه، چاره‌سیز ناتوانگه ایلنه‌سن. بلکه اطرافده‌گیلر سېنگه کسلمند، بې‌چاره دېب قره‌شگنیدن، اچینیشگنیدن بۉلسه کېره‌ک. چاره‌سیزلیک اراده‌نی ضعیفلشتیره‌دی.
-اۉزی نیمه‌گه یوره‌گینگیز آغريدی؟ - سۉردیم بېیختيار.
اونینگ یوزیده اَینچلی کولگی ظاهر بۉلدی. اونی بونده‌ی کولگنینی سیره کۉرمه‌گندیم.
-بو گپلرنی سېنگه ایتیشیم تۉغریمی- یۉقمی، بیلمه‌دیم. لېکن هېچ کیم بیلن سېنچه‌لیک آچیلیب گپلشگندیم. اصلیده یوره‌گیم خسته بۉلیب توغیلگنمن. مکتب‌ده اۉقیب یورگنیمده یاشلیک شجاعتی بیلن بو دردنی حس قیلمه‌دیم. اولغه‌یگنیمده تېز- تېز کسلخانه‌گه یاتیب دوالنیشیم کېره‌کلیگینی بیلدیم. آدملر نینگ یوره‌گی بیر ذیلده تورسه، مېنیکی کون سایین کتّه‌لشه‌یاتگنمیش. بو احوالده کۉکسیمنی یاریب چیقیب کېته‌دیمی دېگن خواطرده‌من. باله‌له‌گیمده باشقه‌لردن اجره‌لیب توریشنی ایستردیم. افسوس، بوگون باشقه‌لرگه اۉخشه‌شنی ایسته‌یمن!
-یۉغ- اې، یوره‌ک هم یاریب چیقه‌دیمی؟
سوالیم اونگه اېریش تویولدیمی، یاکه سادّه‌لیگیمدنمی میریقیب کولدی.
-باله‌لرینگیز بارمی؟ اولر سیزنی کۉرگنی کېلیشمه‌دی-کو؟
-اې، اۉزیم بیر یوره‌ک کسل آدم بۉلسه‌م. ینه بیر قیزنی یوره‌ک کسلی قیلمه‌ی دېب، اویلنمه‌دیم. اخیر مېندېک یوره‌گی کتّه، کونی کسلخانه‌ده اۉته‌دیگن آدم بیلن یشش آسان اېمس- ده، تۉغریمی؟
- بیلمسه‌م،- دېب یېلکه‌منی قیسدیم.
- سېن بیلن گپلشیش، قرشیمده اۉتیریشینگ مېنگه یاقیپتی. قنی اېدی، اۉن ییل کېین توغیلگنیمده... سېنی تاپیب، بیر عمر گپلشیب اۉتیریشگه هم راضی بۉلردیم. سېن بیلن صحبتلشیب، عمریم نینگ قدریگه یېتدیم. قیزیق، آدم نېگه یششگه تۉیمه‌یدی دېسه‌م، تاپگنلرینی یۉقاتیشنی ایسته‌مس اېکن-ده. اخیر تاپیش اوچون قیینچیلیکلرنی یېنگیش کېره‌ک!..
اونینگ گپلری قولاغیمگه خوش یاقردی - یو، یوره‌گیمده الّه‌قنده‌ی هدیک غیمیرلردی.
- مېن کېتدیم، - دېب اۉرنیمدن توردیم.
- میلی، باره قال، - دېدی او خۉرسینیب و اېشیک یانیگه یېتگنیمده تۉختتدی، - کېتیب قالگودېک بۉلسنگ، سېنی قَیته کۉرالمسلیگیم ممکن. یخشیلب اۉقیب، انستیتوتگه اۉقیشگه کیر. سېنینگ دنیاقره‌شینگ کېنگ اېکن، اینتیلیشینگ بیلن مقصدلرینگگه، یېته‌سن! اۉشنده مېنی هم اېسلب قۉی. آرزولرینگگه یېتیشینگنی، بختلی بۉلیشینگنی مېن هم ایسته‌گنیمنی اونوتمه!
-سیز؟ سیز قه‌یېرده یشه‌یسیز اۉزی؟.. - تیلیمگه کېلگن سۉز شو بۉلدی.
- مېنمی؟ - دېدی او کولیمسیره‌ب و مهربانلیک بیلن دوام اېتدی، - مېنی یشش منزلیمنی بری بیر تاپالمه‌یسن! اگر اېسینگگه توشیب قالسه‌م، صحبتلریمیزنی ساغینسنگ بهارده گُلله‌گن اۉریک درختیگه قره. مېن اۉریک گُلینی جوده یخشی کۉره‌من. اینیقسه، پوشتی‌ر‌نگینی. او مېنگه آرزولرگه تۉله یاشلیکنی، تۉکیلیشی اېسه اونینگ خزان بۉلیشینی اېسله‌ته‌دی. اېنگ گُلله‌گن، چیرایلی دورینگده خزان بۉلیش اَینچلی...
او گپینی توگه‌تیب، دېرَزه‌گه قره‌ب آلدی. یوره‌گیمگه الملی آغریق قد‌لدی. حاضراق ییغلب یوباریشیمنی اۉیلب، اېشیک توتقیچیگه قۉل چۉزدیم.
- اۉریک گُلینی کۉرسنگ، مېنی اېسلب تور!..
اونینگ گپینی آخریگچه اېشیتمه‌ی، اۉزیمنی دهلیزگه اوردیم. شو پیتده تۉییب ییغله‌گیم کېلردی.
اېرته‌سیگه داکتر آنه‌مگه جواب بېردی. نرسه‌لریمیزنی دستکول‌گه جایلب، آته‌م نینگ کېلیشینی کوتردیک. پیتدن فایده‌لنیب، اۉشه خانه‌گه آتلندیم. اېشیکنی تقیلله‌تدیم، جواب بۉلمه‌دی. یوره‌گیم ناخوش دوکورلب، اېشیکنی آچدیم. خانه‌ده هېچ کیم یۉقلیگینی، کراوتدهگی چای‌شبلر المشتیریلگنینی کۉریب، یوره‌گیم اوویشیب کېتدی. جان حالتده المارینی آچدیم. بیر- ایکّیته یېلیم بۉش خلته‌دن بۉلک هېچ نرسه یۉق اېدی.
- سیز بو خانه‌ده نیمه قیلیه‌پسیز؟ - سۉره‌دی اېشیکدن کیرگن فرّاش عیال.
- بو خانه‌ده‌گی کیشی قنی؟ او کیشیده بیر نرسه‌م قالیب کېتگندی...
-کېچه‌سی بې‌چاره نینگ یوره‌گی خروج قیلیب قالیبدی. داکترلرنینگ یاردمی، دارو- اوکال هم نفع بېرمبدی. یاشگینه اېدی، حلی یشه‌سه بۉلردی...
عیال نینگ گپلرینی توشونمه‌دیم. کېین «اۉلدی» دېگنینی اېشیتدیم- او، تشقریگه آتیلدیم. بۉغزیمنی الملی آغریق کویدیریب باره‌یاتگندېک اېدی...
اۉشه‌نگه هم اۉن بېش ییل بۉلدی. مکتبنی تماملب، انستیتوتگه اۉقیشگه کیردیم. آته-آنه‌م نینگ راضیلیگی بیلن تورموشگه چیقدیم. تۉکیس بختیمدن ممنون عیالمن. بیراق هر ییلی بهارده اۉریک گُلینی کۉرگنیمده یوره‌گیمنی توشونوکسیز اۉیلر چولغه‌ب آله‌دی. قنی اېدی، اۉریک نینگ گُللری سیره تۉکیلمسه...
[1] اوکال: بدنگه، تیری آستیگه، تامیرگه شرط‌سیز واسطه‌دن سویوق داری یوباریش. اوکال قیلماق (یعنی پیچکاری قیلماق)
[2] پله‌ته: دوالش و دَم آلیش موسسه‌لریده بیمارلر یاکه دم آلووچیلر یاته دیگن علحیده بۉلیم، خانه.
[3] تومبۉکچه: ایچیگه و اوستیگه نرسه قویله‌دیگن کیچکینه پستک شکافچه.
مطلبنی اۉرتاقلـَشیش: