منگو پیدیا

اۉزبېک متنی بۉییچه اېنگ کتـّه منبع

الّه‌ (حکایه)

212

الّه‌

حکایه

یازووچی: سعید احمد

الفبا اۉگیرووچی: محمد حسن تۉلقین

آزاده‌ ایشدن چیقیب، ترموایگه[1] اۉتیرمه‌ی، ینگی برگ یازگن سېر در‌خت، گوجوم کۉچه‌دن اوییگه قَیتدی.

همه‌ یاقده بهار نفسی گورکیره‌یدی. دېوار آشه کۉچه‌گه اېنگشگن اۉریک شاخلریدن یۉللرگه تنگه‌-تنگه‌ گُللر تۉکیلگن. جلدیره‌ب آقه‌یاتگن اریقلر بېتیده هم اۉریک گُللری آقه‌دی.

آزاده‌ نینگ بو کۉچه‌دن یورمه‌گنیگه بېش ییل بۉلدی: بو کۉچه‌ درخت و جلدیره‌گن اریقلر اونینگ اېنگ خوشنود کونلری - کۉنگلیگه محبت آلاوی توشگن، حیاتگه بیرینچی بار قدم تشله‌گن، بیرینچی بار حامله‌لیکنی تویگن آنلری نینگ گواهی.

اونی بو کۉچه‌دن قَیته یوریشگه مجبور قیلگن نرسه‌ نه‌ محبت خاطره‌لری و نه‌ بهار منظره‌لری بۉلدی. آزاده‌ بو کۉچه‌گه بوریلگنیده بوتونله‌ی باشقه‌، اۉزی هم معناسیگه توشونیب یېتمه‌گن قنده‌ی دیر غیری طبيعي بیر کوچ اونینگ وجودیده حاکم اېدی. او قَیسی کۉچه‌ده کېته‌یاتیبدی، بو کۉچه‌ اونگه تنیشمی، یۉقمی، بو حقده اۉیله‌مسدی.

حاضر او اویگه قَیته‌دی. اېری حامدجان ایشدن قَیتگن دیر. او خاتینینی هر کونگیدېک آچیق چهره‌ بیلن کوتیب آله‌دی. آ، اونینگ کۉزلری نقدر چیرایلی. منه‌ شو اوچ ییللیک بیرگه‌ کېچیرگن حیاتده آزاده‌ اونینگ کۉزلریگه نېچه‌ بار تېرمیلگن، اوزون کیپریکلر آره‌سیده چقنه‌ب تورگن قاره‌ کۉزلر آزاده‌گه عالم - جهان بخت، راحت بغیشله‌دی. منه‌ حاضر هم او آزاده‌ نینگ یۉلیگه کۉز تیکیب اۉتیریبدی.

منه‌ شو مِهر و محبت تۉله‌ کۉزلرگه باقیش آزاده‌ اوچون قنچه‌لر آغیر. کېینگی کونلرده اېری نینگ مِهر و محبت تۉله‌ کۉزلریده سۉلغینلیک، پنهاني اضطراب نینگ تأثیری سېزیلیب قالدی. آزاده‌ بو دردنی بیله‌دی. بیراق او اېرینی یوپه‌تیشگه، منه‌ شو مأیوس کۉزلرگه تیک باقیشگه قادر اېمس. اۉز حیاتیده بیرینچی بار اۉیین‌قراقلیک، یېنگیلتکلیک بیلن قۉل اورگن جنایتی اونی بېش ییلدن بېری الم گِردابیگه سودره‌یدی. قنی اېندی او شو ایشنی قیلمه‌گن بۉلسه اېدی. اطرافده موج اورگن کۉکلم نهاللری، قووناق کولگیلر اونینگ کۉنگلیگه باشقه‌چه‌راق تأثیر کۉرسه‌تگن بۉلرمیدی.

ستولبه‌لرده[2] چیراقلر یاندی. دېرَزه‌سی کۉچه‌گه قره‌گن اویلردن تروتوار نینگ هر یېر- هر یېریگه آق چای‌شب یازگندېک، آپّاق نور توشیب توریبدی. آرقه‌ کۉچه‌دن گوویللب اۉته‌یاتگن تراموای دوگه‌سیده چقنه‌گن نور بلند عمارتلر نینگ پېشتاقلریده بیر یلت اېتیب، ینه‌ سۉنه‌دی.

آزاده‌ اۉریک گُللرینی باسیب استه ‌- استه‌ قدم تشلب کېتر اېکن، فکرن اېری نینگ مأیوس کۉزلریگه دوچ کېلدی.

او بې‌اختيار سېسکنیب یېرگه قره‌دی. بو سېسکنیش اونگه اۉز قیلمیشینی - بوگونگی اضطراب نینگ باعثینی اېسگه سالدی. آرتده قالگن کۉنگیلسیز خاطره‌لرگه نظر سالماق قنچه‌لر قیین و کۉنگیلسیز...

کۉنگلیگه بیرینچی بار محبت آلاوی توشگن کونلر قنده‌ی یخشی اېدی - یه. کېچه‌لری کۉککه تېرمیلیب مرادجان حقیده خَیال سور‌ردی. اېرته‌گی کوننی، مراد بیلن اوچره‌شوو آنلرینی آرزیقیب -آرزیقیب کوتردی. زا‌گس آستانه‌سیده‌گی اېنتیکیشلر، تۉی، قدحلرنینگ جرنگلشی، مشّاقلرنینگ خانیشی و نهایت، بیرگه‌ کېچیرگن شیرین و آسوده‌ کونلر...

مراد تاغ اېکسپېدیتسیه‌سیدن سقاللری اۉسیب، قاره‌ییب، آزیب قَیتردی. آزاده‌ اېری نینگ قَیتیشیگه حویلی نینگ بورچیده‌گی حمّامنی قیزدیریب، سقال آله‌دیگن بویوملرنی کتّه‌ تاش آینه آلدیگه تېریب، کییملرینی دزمال (اوتو)لب قۉیر، تا او حمّامدن چیققونچه چوکی اوستینی یسه‌تیب، حتا او یخشی کۉره‌دیگن «مرسله‌» ویناسینی هوا رنگ بیلور گر‌فینگه قوییب قۉییشنی هم اونوتمسدی.

منه‌ شونده‌ی قَیتیشلرنینگ بیریده مراد خاتینینی مأیوس کۉردی. حمّام هم قیزیتیلمه‌گن، چوکی هم یسه‌تیلمه‌گن اېدی.

- نیمه‌ بۉلدی؟ - مراد اونینگ جییَکلری قیزرگن کۉزلریگه تېرمیلدی.

آزاده‌ جواب بېرمه‌ی، ایچکری اویگه کیریب کېتدی. مراد هم اونینگ کېتیدن کیردی.

- گپیرسنگیز- چی، نیمه‌ بۉلدی؟!

آزاده‌ یاشلی کۉزلرینی یومیب جواب بېردی:

- حامله‌دارمن.

مراد مست کیشیدېک داودیره‌ب قالدی.

- راستمی؟! - مراد اونی بغریگه باسیب، دست کۉتریب آلدی - ده، اوینی ایکّی مرته‌ ایلنتیریب چیقدی. اونینگ کۉزلری پارلر، یوره‌گی سېوینچدن گوپیللب اورردی. - نېگه‌ خفه‌ بۉله‌سن؟

بو اونینگ بیرینچی بار خاتینینی سېن دېب اتشی اېدی. بۉله‌جک فرزند آزاده‌نی اونگه شونچه‌لیک یقینلشتیریب قۉیگن اېدیکی، گۉیا او آزاده‌، آزاده‌ اېسه مراد بۉلیب بیر- بیریگه اره‌لشیب کېتگندېک اېدی.

- نېگه‌ ییغله‌یسن؟ اخیر...

مراد سېوینچی ایچیگه سیغمه‌ی، تېلبه‌لردېک گپی گپیگه قاووشمه‌ی قالدی.

- یۉق! - دېدی آزاده‌، - ایسته‌مه‌یمن. حلی یاشمن، حلیتدن باله‌نی باشیمگه اوره‌منمی؟ - او ییغی اره‌لش سېکین گپیردی: - کونینگیز تاغ و تاشده اۉتسه، اویده باله‌ باقیب اۉتیره‌منمی؟

- ایسته‌سنگ، قیشلاقدن ایه‌منی آلدیریب کېله‌ی، ایسته‌سنگ، سینگلیم کېلیب تورسین، دیسسېرتتسیه‌منی بیتکزیب آله‌ی...

آزاده‌ اېریگه شونده‌ی اۉقره‌ییب قره‌دیکی، اونینگ بو قره‌شیده مرادگه نسبتاً نفرت و غضب افاده‌سی بار اېدی.

زېب و زېنت، اۉیین-کولگیگه اۉرگنگن خاتین اوچون باله‌ آیاق نینگ کیشنی بۉلیب تویولردی.

آزاده‌ چینه‌کم گۉزل اېدی. او ماده‌نی، تنتسنی، تیاتر و سیرلرنی سېوردی. بۉله‌جک باله‌ حلی دنیاگه کېلمه‌ی توریب اونی انه‌ شو راحتلردن بېگانه‌ قیلیب قۉیه‌یاتگندېک اېدی.

مراد بۉشه‌شیب مېزگه اۉتیریب قالدی. او باشینی پنجه‌لری آره‌سیگه آلیب اوزاق اۉیله‌دی. آخری اۉرنیدن توریب پاپیرۉس چېکدی - ده، قۉلینی آرقه‌سیگه قیلیب، اوی نینگ او باشیدن - بو باشیگه یوره باشله‌دی. دیوَن نینگ بیر چېکّه‌سیده اۉتیریب پیق - پیق ییغله‌یاتگن خاتینی نینگ تېپه‌سیگه کېلیب اوزاق اۉیلب توردی کېین اونینگ یانیگه چۉققه‌یدی - ده، باشینی سیله‌ب، ایچکی درد بیلن گپیره باشله‌دی:

- آزاده‌، درستراق اۉیلب کۉر.

- اۉیلب قره‌دیم، آلدیریب تشله‌یمن.

- نیمه‌؟!

- هه‌.

- بیرینچی باله‌. ممکن اېمس، عمرباد معیوب بۉلیب قاله‌سن- ه!

- میلی... نیمه‌ بۉلسه بۉلسین.

- شونده‌یمی؟!

مراد غضبدن سپچیب اۉرنیدن توردی. مشت بیلن چوکی قیرغاغیگه اورگن اېدی، گیلاسلر جیرینگلب سکره‌ب کېتدی. بیله‌گیده‌گی سېکوندومېیترلی آلتین ساعت نینگ آینه‌سی چیل- چیل بۉلدی.

اوی ایچی سوو قویگندېک جیمجیت بۉلیب قالدی. آچیق فارتاچکه‌دن کیرگن شمال تۉر پرده‌نی سیلکیتدی، حلقه‌ - حلقه‌ بۉلیب مو‌للک سوزیب یورگن پاپیرۉس توتونلرینی تۉزغیتیب یوباردی.

مراد خاتینی نینگ قرشیسیگه کېلیب تیز چۉکدی:

- آزاده‌، اونده‌ی قیلمه. نیمه‌ قیلسنگ قیل، فقط بو ایشنی قیلمه. عمرباد آیاغینگ آستیده سودره‌لیب یوریشگه راضیمن، بونده‌ی قیله کۉرمه.

- گپ بیرته‌. یاش عمریمنی باله‌ باقیش بیلن اۉتکزمه‌یمن.

- حلی شونده‌یمی؟! - مرادنینگ کۉزلریده اۉت چه‌قنه‌ب کېتدی. - حلی شونده‌یمی؟! اونده‌ی بۉلسه... - او گپینی توگه‌تالمه‌دی.

آزاده‌ اونینگ کۉزلریگه ددیل قره‌دی:

- گپ شو. خواهله‌سنگیز شو. بۉلمه‌سه‌ کېته‌من.

- کېین پُشیمان بۉله‌سن، آزاده‌.

آزاده‌ باش چیقه‌دی.

- اونده‌ی بۉلسه سېن بیلن...

- یشه‌ی آلمه‌یمن، دېماقچیسیز، شونده‌یمی؟

- اخیر، اۉزینگ اۉیله.

اېر- خاتین اوزاق وقت بیر- بیریگه سۉزسیز قره‌ب قالیشدی. آزاده‌ اۉرنیدن توریب، نریگی اویگه کیریب کېتدی. او کيینیب، جامه‌دان کۉتریب چیققنده هم مراد همان تیز چۉکّه‌نچه تورردی. او کۉچه‌گه چیقیب، تۉی - تماشالر بیلن کیریب کېلگن، یاشلیک نینگ اېنگ بې‌آزار، بختلی کونلرینی اۉتکزگن اوی دروازه‌سیگه اۉگیریلیب بیر قره‌دی - یو، ددیل یوریب کېتدی...

مراد او کېتگچ، اوچ مرته‌ اونینگ اوییگه باردی، یالواردی، بۉلمه‌دی. آخری باله‌نی آلدیریب تشله‌گندن کېین یوره‌گی نینگ بیر پرچه‌سینی اوزیب تشله‌گندېک اوندن امیدینی اوزدی. سینگلیسینی اویده قالدیریب، اوزاق مدتلی اېکسپېدیتسیه‌گه جۉنب کېتدی.

ورچلر آزاده‌گه اېندی توغمه‌یسن، دېییشدی. او بونگه هم پروا قیلمه‌دی. آره‌دن ایکّی ییل اۉتدی... او حامدجان دېگن اۉقیتووچیگه تورموشگه چیقدی.

آزاده‌ منه‌ شو بهار آقشامیده الکتر نورلریده تاولنیب تورگن اۉریک گُللریگه تېرمیلیب کېلر اېکن، اۉز حیاتی و اۉتمیشینی خاطرله‌دی. بو اونینگ عمریده بیرینچی بار اۉز اۉتمیشیگه چوقورراق نظر تشلشی و بو حقده بیرینچی بار اۉزیگه حساب بېریشی اېدی. خۉرسیندی. آقر سوولر آقیب کېتدی. اېندی اونی اۉز یۉلیدن قَیته آقیزیب بۉلمسلیگینی انگله‌دی. جنایت، جنایت، دېیه لبلری بې‌اختيار پیچیرله‌دی. او شونده‌ی خَیاللر بیلن کېلر اېکن، قولاغیگه غلطی آواز اېشیتیلدی. تۉخته‌ب اطرافگه النگله‌دی. کۉچه‌ نینگ نریگی بېتیده‌گی اوی نینگ آچیق دېرَزه‌سیدن خاتین کیشی نینگ الّه‌سی اېشیتیلردی. آزاده‌ اطرافگه النگله‌دی.

بو اوی اونینگ بیرینچی اویی اېدی. او بې‌اختيار کۉچه‌ نینگ او بېتیگه اۉتیب، یخشیراق قره‌دی: هه‌، بو اونینگ بیرینچی اویی – مرادجان ‌نینگ اویی اېدی. قنده‌ی دیر سِحرلی بیر کوچ اونی بو آستانه‌گه یېته‌کله‌گن اېدی. «بلکه‌ اوی دفتریده اوستیگه چیزیق تارتیلگن اسمیم حلی هم تورگن بۉلسه کېره‌ک» دېب دلیدن اۉتکزدی او. دېرَزه‌دن اوی جهازلرینی کوزه‌تدی. همه‌ نرسه‌ اۉز جاییده. فقط شیفتگه بېله‌نچک آسیلگن، خلاص. یاش‌گینه بیر جُوان بېله‌نچه‌کنی تېبره‌تیب، الّه‌ ایته‌یپتی. اونینگ یوزیده آنه‌لیک بختی عکس اېتیب توریبدی. او میین تاووش بیلن الّه‌ ایتر، بو الّه‌ده اونینگ آرزو - امیدلری، باله‌سیگه بخت، اولوغ استقبال تیلکلری افاده‌لنر اېدی... مراد اۉشه‌، آزاده‌ اۉز قۉلی بیلن قۉیگن آینه‌ آلدیده توریبدی.

مراد دېرَزه‌ آلدیگه کېلیب، چمندېک آچیلیب کېتگن اکتسيه[3] گُلینی قۉلی بیلن سېلپیب، پنجه‌لرینی هیدله‌دی. اکتسيه هیدی آزاده‌ نینگ هم دماغیگه اوریلدی. مرادنینگ کۉزیگه الکتر نوری توشیب تورگنی اوچون اونی کۉرمسدی.

بو یاروغ اوی نینگ دېرَزه‌سی خودّی کینو (سینما) اېکرا‌نیگه اۉخشردی. مراد شو اېکرا‌نده بوتون بارلیغی بیلن کۉرینیب تورردی.

«ساچیگه آق آره‌لب قاپتی - یه»، - دېب دلیدن اۉتکزدی آزاده‌.

مراد نینگ قاشی اوستیگه توشیب تورگن، حاضر آق آره‌لب قالگن قاره‌ ساچلرینی آزاده‌ جوده‌ کۉپ سیله‌گن.

آزاده‌ نینگ کۉزلریده یاش ییلتیره‌دی. اۉز بختینی اۉزی کلتک آلیب قووله‌گن خاتین اۉزینی اۉزی تحقیرلب اچّیق- اچّیق ییغلردی. اونینگ یاش تۉله‌ کۉزلریگه بوندن بېش ییل آلدینگی مراد کۉریندی.

تیز چۉکیب یالوارگن اېدی- یه. عمرباد معیوب بۉلیب قاله‌سن، دېگن اېدی - یه. منه‌ اېندی.. اۉزیمنی بختدن آلیب قاچدیم... مېنی هېچ کیم کېچیرمه‌یدی. اۉزیمنی اۉزیم هم کېچیرمه‌یمن.

مراد دېرَزه‌ پرده‌سینی توشیردی.

آزاده‌ نینگ کۉزی آلدیده پارلب تورگن یاروغ اوی خیره‌ پرده‌ آرقه‌سیگه یشیریندی.

او یاقدن - بو یاققه یېنگیل اوچیب تورگن بېله‌نچک نینگ سایه‌سی تۉر پرده‌گه توشیب جیمیرلر، خاتین نینگ میین آواز بیلن ایته‌یاتگن الّه‌سی اېشیتیلردی.

آزاده‌ زۉر قیینچیلیک بیلن دېرَزه‌دن اوزاقلشدی. آی هواله‌نیب عظیم تېره‌کلر اوستیگه کۉتریلدی.


[1] ترموای: ایلکترون کوچی بیلن ایشله‌یدیگن، بیر یاکه بیردن آرتیق واگندن عبارت، یۉلاووچی تشووچی شهر تېمیر یۉلی ترانسپورتی.

[2] ستول: کورسی، اۉریندیق، تخت. دسترخوان توزه‌ش یاکه ایشلش اوچون مۉل‌جللنگن، تېره‌ک یاکه آیاقچیلرگه اۉرنه تیلگن کېنگ تختلی بلند کورسی.

[2]  اکتسیه: بورجکداشلر عایله‌سیگه منسوب خوش‌بۉی گل درخت یاکه بوته. 


مطلبنی اۉرتاقلـَشیش: