آ... آ... جان
حکایه
یازووچی: انور عابد جان
الفبا اۉگیرووچی: محمد حسن تۉلقین
«جینقرچه»/تیرّانچه، تیرمیزهک. باغچهسی نینگ اۉرتنچه گروهیگه قاپ - قاره قاشلری بیر- بیریگه توتشگن، کیپریکلری اوزون - اوزون، چراسکۉز بیر بالهکهی کېلیب قۉشیلدی. اونینگ اصلی اسمی آلتینبېک اېدی. بیراق، کۉپ اۉتمهی، بالهچاقهلردن تارتیب تربیهچیلرگچه اونی «آ...آ...جان» دېب چقیرهدیگن بۉلیشدی...
باغچهدهگی مشغولاتلر، کۉپ حاللرده، گروهدهگیلرنی بیر جایگه جمعلب اۉتکزیلهدی. لېکن، بالهلرگه آزگینه اېرکینلیک بېریلدی دېگونچه، بیراو اۉزیچه، بیراو اۉرتاغی یاکه دوگانهسی بیلن هر یېر- هر یېرده اۉیین اۉینهی باشلهیدی.
بیرینچی کونی آلتینبېک کیمگه قۉشیلیشنی بیلمهی، پیچه ایکّیلهنیب توردی. آخری، اطلس کۉیلکلی قۉغیرچاق نینگ دَم ساچینی یازیب، دَم باشقتدن اۉریب اۉینهیاتگن قیزچهگه سېکینگینه یقینلشدی. یقینراغیده چۉکّهلب، گُلدار کاغذدن بوکلهمه دۉپّیچه یهسهدی - ده، قۉغیرچاققه کيدیرماقچی بۉلدی. قیزچه قۉغیرچاغینی بیقینیگه یشیریب، اونگه خۉمرهییب قرهدی. آلتینبېک بوندن ذرّهچه اۉنغهیسیزلنمهدی، مرجان تیشلرینی یرقیرهتیب کولدی. قیزچه تا قباق سالیشنی قۉیمهگونچه، شوندهی جیلمهییب تورهوېردی. قیزچهده هم دۉستانه کیفیت پیدا بۉلگندن کېین اېسه، یېلکهسیگه بېآزارگینه قۉل تشلب، «چۉلپ» اېتکیزیب پېشانهسیدن اۉپدی و کۉز یومگنیچه: «آ، آ، آ!» - دېب تېبرهنیب قۉیدی. قیزچه نیمه دېییشینی بیلمهی قیقیرلب کولدی.
شونده، نم قومدن اویچهلر قوریب اۉینهیاتگن بالهلردن بیری یانیدهگی شېریگینی تورتیب: «هېی، بایحسین، هېی، بایحسین، قره، انهوی ینگی باله آپهنگنی اۉپدی»، دېب چقیمچیلهدی. بایحسین قاشلرینی چیمیرگنچه دورهدن چیقیب کېلدی.
- بوفاطمه، راستمی؟ منهوی آلهکۉز باله سېنی اۉپدیمی؟ - دېب سۉرهدی او آپهسیدن.
بوفاطمه نینگ یوزی خیال قیزریب، کۉزلری غیلدیرهدی. ایندهمهی باشینی سالینتیردی. - آپهمنی اۉپدینگمی؟ - اېندی مشت چیگیب، آلتینبېککه اۉقرهیدی بایحسین.
آلتینبېک بایحسین نینگ کۉزلریگه صمیمي باقیب، «مېن قورچاغیگه دۉپّی یهسهب بېردیم»، دېدی و اونگه هم جیلمهیگنچه تیکیلیب تورهوېردی. بوندهی کۉنگلی آچیقلیکنی کۉریب، جنگری بایحسین نینگ اچچیغی اۉز- اۉزیدن باسیله باشلهدی، توگیلگن مشتلری یازیلیب، قارهچیغیدن چقنهیاتگن اوچقون استه -سېکین سۉندی.
- دۉپّی یهسهب بېرسنگ، میلی، - دېیه اېندی باسیق تاووشده سۉز قاتدی او.
بو گپدن سۉنگ آلتینبېک اۉشه ملایم کولگی بیلن بایحسینگه کفینی چۉزدی. بایحسین هم بیاختيار کولیمسیرهب، آشناچهسیگه قۉل اوزهتدی. یرهشیب آلیشگچ، آلتینبېک اونی قوچیب، «چۉلپ» اېتکیزیب بېتیدن اۉپدی:
- آ، آ، آ!
بو تۉقنهشوو قندهی توگهشینی قیزیقیب کوتهیاتگن تماشاچی میتّیوایلر ینگی باله نینگ غرایب قیلیغیدن کولیب یوباریشدی.
- مېنی آتیم قَیتمسوای، - دېیه اونگه ایلجهییب قۉل بېردی بایه «آپهنگنی اۉپدی»، دېب بایحسینگه گپ تشیگن باله. - مېنگهیم اۉرتاق بۉلهسنمی؟ «آ، آ» قیلهسنمی؟
تېورهکدهگی بالهلر هم «کې، مېنگهیم اۉرتاق بۉل»، «میلی، آشنا بۉلهمیز»، دېب جوویللهگنلریچه اونی اۉرهب آلیشدی. جاوور- جووورلرنی اېشیتیب: «نیمه گپ اۉزی، ارزندهلریم؟» - دېیه ایچکریدن باغچه آپه چیقدی.
- انهوی ینگی باله همهنی اۉپیپتی، - دېب هیرینگلهدی قَیتمسوای.
باغچه آپه: «نیمه؟» - دېیه بالهلرگه حیران کۉز یوگورتیردی، سۉنگ آلتینبېککه اېگیلیب: «بو قنهقهسی؟» - دېب سۉرهدی. آلتینبېک اوزون کیپریکلرینی پیرپیرهتیب، باغچه آپهگه عادتدهگیدېک شیرین تبسم قیلدی. باغچه آپه نینگ هم چهرهسی یاریشگنده، بیر سکرهب اونینگ بۉینیدن قوچدی، «چۉلپ» اېتکیزیب یوزیدن اۉپیب آلدی. برچه باله چپک اورگن کویی تېنگدن «آ، آ، آ!» - دېب قییقیریب، آلتینبېککه جۉر بۉلیشدی.
باغچه آپه، آلدینیگه بیرآز دانگ قاتیب تورگچ، تۉستدن آچیلیب - ساچیلیب کولیشگه توشدی.
- منه، قنهقه اېکن ینگی بالهمیز! - دېدی او کۉزیده مِهر چقنهب و آلتینبېکنی بغریگه باسیب اېرکهلهته کېتدی. - اۉرگیلیب کېتهی سېندهقه شیرینتایدن! اۉزیم نینگ قولاغیچیم! اۉپاغیچیم! آ...آ...جانیم!
شو بۉلدی - یو، بیراو بیلن جنجللشیش نیمهلیگینی بیلمهیدیگن آلتینبېک همهگه بیردېک دورهداش «آ...آ...جان»گه ایلندی.