منگو پیدیا

اۉزبېک متنی بۉییچه اېنگ کتـّه منبع

نوایي اۉگیتلریدن

216

یازووچی: ایشانچ تۉره

تورنتو، کانادا

بیلگنینگیزدېک، شاعرنینگ «مجالس النفایس» («نفیس مجلسلر») تذکره‌سیده تورلی-تومن شاعرلر، قلم اهلی و ایجادکارلر حقیده قیزیقدن-قیزیق معلومات بېریله‌دی. بو اثرده نه فقط شعر و شاعر حقیده گپیریلگن، بلکه، سۉز صنعتی حقیده  هم گپ کېته‌دی؛ شعر و فکر ترازوگه سالینیب بهالنه‌دی، ایجادکارنینگ شخصیتی، یوریش-توریشی، قیلیغی، خـُلق-اطواری، اخلاقی، اجتماعي موقعی، خصلت و صفتلری هم بیان قیلینه‌دی. شونینگدېک، بو اثرده نوایي‌نینگ شاعرلرگه بۉلگن شخصي مناسبتی، ایجادي همکارلیگی؛ قلمکشلرنی رغبتلنتیریش و هر تامانلمه حمایه قناتی آستیگه آلگنی علیحده اۉرین توته‌دی. «مجالس»ده هرات ادبي محیطی حقیده چیرایلی معلومات و خبر یېتکزیله‌دی. اېندی انه شولردن بیری حقیده بیر شینگیل معلومات بېرسم. 

علیشېر نوایي «مجالس النفایس»نینگ اوچینچی مجلسیده مولانا سوسني دېگن بیر شاعر تۉغریسیده شونده‌ی معلومات بېره‌دی:

«آزاده‌وش کیشی‌دور، کۉپره‌ک اوقات مهدِ علیا گوهر شاد بېگیم مدرسه‌سی تېگره‌سیده بۉلور اېدی، امّا اېندی شهرده ساکن‌دور»....

      دېمک، معلوماتدن انگله‌شیلگنی‌دېک، مولانا سوسني گوهر شاد بېگیم  مدرسه‌سی اطرافیده یوریشنی کۉپ یاقتیررکن. بو نرسه سوسني‌نینگ بیلیمگه چنقاقلیگیدن دلالت بېره‌دی. شاعرنینگ حسین بایقرا سراییگه یقین توریشی اونینگ کۉنگلیگه تۉقلیک و آسایش بخیشده قیلگن. سۉنگ او شهرده قۉنیم تاپگن. 

      مولانا سوسني‌نینگ عجایب صفتلریدن بیرینی نوایي بابامیز شونده‌ی صمیمیت ایله تیلگه آله‌دی:

 «(او) بې‌فایده اېل بیله مصاحب‌لیق (صحبتداشلیک) قیلمس، نې اوچون کیم، بې‌جهت مشقّتلرنی اۉزیگه روا کۉرمس. امید بو کیم، بو دولت برچه‌غه نصیب بۉلغه‌ی»....

      قصّه‌دن حصّه شو که، بېکارچی آدملر بیلن هم‌صحبت بۉلیش و وقت اۉتکزیش کیشیگه بې‌جهت تشویشلر کېلتیره‌دی نوایي قره‌شیچه (چیندن هم بو بیر حقیقت!). بې‌فایده آدملر بیلن هم صحبت بۉلمسلیک‌نینگ اۉزی بیر دولت، دېیدی نوایي. بو دولت برچه‌میزگه تاتیسین، یوقسین-یا نصیب!     


مطلبنی اۉرتاقلـَشیش: