منگو پیدیا
اۉزبېک متنی بۉییچه اېنگ کتـّه منبع
بېرکینیب آلگن سرغه‌چه (حکایه)
بېرکینیب آلگن سرغه‌چه
حکایه
یازووچی: انور عابد جان
الفبا اۉگیرووچی: محمد حسن تۉلقین
برچین‌آی تام‌آرقه‌ده اۉینه‌ب یوریب، چپ قولاغیده‌گی سرغه‌چه‌سینی یۉقاتیب قۉیدی. دَدَه‌سی یقینده‌‌گینه آلیب بېروودی. جوده چیرایلی اېدی، یم - یشیل برگگه اۉخشه‌ب یه‌سلگن اېدی. بلکه، انه‌وی اریقچه نینگ بۉییده یاتگن دیر - او، برچین‌آی اونینگ توسینی اۉت - اۉلنلردن اجره‌تیب آلالمه‌یاتگن دیر. بلکه، بېرکینمه‌چاق اۉینه‌گیسی کېلیب، شونچه‌که یشیرینیب تورگن دیر.
ایه‌م بیلیب قالسه، راسه اچچیغی چیقه‌دی، اېندی نیمه قیلسم اېکن، دېب اۉیله‌دی برچین‌آی. سبزی اوروغی ساچیلگن انغیزده دیکیر- دیکیر سکره‌ب، تینیمسیز توپراق تیتکیله‌یاتگن چومچوقچه‌نی کۉریب، اونگه یقین باردی.
- چومچوقچه، چومچوقچه، - دېدی برچین‌آی، - مېنگه بازاردن سرغه‌چه آپکېلیب بېر.
چومچوقچه اېسه: «چیریق - چیریق - چیریق... بازارگه بارسم، دان - دون ساته‌یاتگنلر مېنگه تاش آتیشه‌دی. بازارگه باریشدن قۉرقه‌من»، دېدی - یو، پیررر اېتیب اوچیب کېتدی.
برچین‌آی آنه تاووق نینگ یانیده چیی - چییلب یورگن سپ - سریق جۉجه‌لرنی کۉریب، اولرنی چارلشگه توشدی:
- جیپ - جیپ - جیپ، بویاققه کېلینگلر. مېنگه بازاردن سرغه آپکېلیب بېرسه‌لرینگ - چی، ملّه‌تایلریم.
- جیپ - جیپ... ججّی جۉجه بازارگه بارالمه‌یدی، - دېب جوویللشدی جۉجه‌لر. - آنه‌میزگه جیپپه - جیپپه یاپیشیب یورمسک، جیچچه -جیچچه کلتک یېیمیز.
کېین برچین‌آی مالخانه توینوگی نینگ اوستیده‌گی کوه‌کدن مۉره‌لب قره‌یاتگن موسیچه‌گه یلیندی:
–موسیچه‌خان، موسیچه‌خان، مېنگه بازاردن سرغه آپکېلیب بېر.
–قوققو - غوو، قوققو-غوو... مېن باله آچه‌من دېب تخم باسیب یاتیبمن، بازارمه - بازار سنغیشگه وقتیم یۉق، - دېیه جواب قیلدی موسیچه و اینیگه ینه‌ده بیقینیب آلدی.
شو پیت تېپه‌دن: «هېی، قیز!» - دېگن آواز کېلدی. برچین‌آی قره‌سه، یانغاق نینگ بلند شاخیده سېمیز بیر هکّه کۉزینی چقچه‌یتیریب توریبدی. او متر - متر آدیملب یانغاققه یقینلشرکن، مېنی «هېی، قیز» دېمه، آتیم برچین‌آی، دېب هکّه‌گه تنبه بېردی.
- مېن هکّه وایمن، شق - شق - شق، - دېدی هکّه. - انه‌وی موسیچه بیلن نیمه‌نی گپلشه‌یاتگن اېدینگ، برچین‌آی؟
-سرغه‌مدن بیرته‌سینی یۉقاتیب قۉیدیم، - دېیه ینه عرضینی ایته باشله‌دی برچین‌آی. - موسیچه‌خانگه بازاردن سرغه آپکېلیب بېر دېسم، حاضر باله آچیه‌پمن، وقتیم یۉق، دېب اونمه‌دی.
شونده هکّه: «بونقه ایشگه، منه، بیز وقت تاپه‌میز. سېن مېنگه یانغاق چَقیب تور، مېن سېنگه آلتین سرغه آلیب کېلیب بېره‌من»، دېدی - ده، شاخده‌گی یانغاقلرنی چۉقیب - چۉقیب تۉکه باشله‌دی.
برچین‌آی یانغاقلرنی چَقیب بۉلگونچه، هکّه قه‌یاققه‌دیر باریب، تومشوغیده بیر جُفت سرغه کۉتریب کېلدی. سریق - قیزغیش بو سرغه‌لر راستدن هم آلتین بۉلیب، قویاشده یلت - یولت تاولنیب تورردی. برچین‌آی بو سرغه‌لرنی کیم نینگ قولاغیده کۉرگنینی درحال اېسله‌دی.
یۉۉق، - دېدی برچین‌آی، - اۉغیرلیک جوده یم - جوده یم یامان نرسه. اېرتکلرده‌گی اۉغریلر دایم جزاسینی تارتیشه‌دی. قینغیرقۉل بۉلسنگ، سېن هم آخری بیر بلاگه یۉلیقه‌سن.
برچین‌آی بو سرغه‌لرنی تنیب، میتیلله‌گنیچه قۉشنی حویلیگه کیریب باردی، بۉلگن واقعه‌نی ایتیب، کېلینچک آپه‌سیگه تقینچاغینی قَیتریب بېردی. اوزوملر سایه‌سیده باش یووه‌یاتیب، هۉل بۉلمه‌سین دېب یېچیب قۉیگن سرغه‌لری پیسمیق هکّه‌گه اۉلجه بۉلگنینی یاش کېلینچک شونده‌‌گینه انگلب یېتدی.
بو واقعه‌نی اېشیتیب، برچین‌آی نینگ کتّه دَه َدَه‌سی نهایتده سېوینیب کېتدی، «بلّی، برچینیم، دایم شونقه عقللی بۉلگین»، دېب پېشانه‌سیدن اۉپدی. کېین: «بازار کونی شهرگه باریب، اۉزیم سېنگه زۉر سرغه‌چه آپکېلیب بېره‌من»، دېدی.
-آیگولگه - چی؟ - دېب سۉره‌دی برچین‌آی، عمکیسی نینگ قولاغیچ قیزچه‌سیگه هم ایلینیب.
-آیگولگه یم البته آپکېله‌میز، - دېدی کتّه دَه‌دَه‌سی و برچین‌آینی بغریگه باسیب، «حلال قیزیم، سخی قیزیم»، دېیه مقته‌ی باشله‌دی.
قه‌یېرده دیر یشیرینیب یاتگن قَیسر سرغه‌چه‌سینی اېسلب، هنوز یوره‌گی سیقیله‌یاتگن برچین‌آی نینگ کۉنگلی، بو مقتاو - القاولردن سۉنگ، بیردن یاریشیب کېتدی.
مطلبنی اۉرتاقلـَشیش: