منگو پیدیا
اۉزبېک متنی بۉییچه اېنگ کتـّه منبع
قیرق کیاو (اېرتک)
قیرق کیاو
اېرتک
تیارلاوچی: محمد حسن تۉلقین
بیر پادشاه نینگ قیرق اۉغلی بار اېکن. بیر کونی پادشاه کتّه اۉغلینی اویلنتیرماقچی بۉلیبدی. بونی اېشیتگن باشقه اۉغیللری، «بیزلرنی هم اویلنتیرینگ، دېییشیبدی. پادشاه قیرقته اۉغلیگه قیرقته قیزلیک آدمنی قیدیرتیره باشلبدی. بیر نېچه ییللر قیدیرگندن کېین، اۉز مملکتیدن آلتی آیلیک یۉلده بۉلگن بیر پادشاه نینگ قیرقته قیزی بارلیگینی اېشیتیب، شو پادشاه نینگ درگاهیگه بیر تویه بیلن مستان کمپیرنی ساوچیلیککه یوباریبدی. کمپیر آلتی آیلیک یۉلنی ایله‌مان تویه بیلن آلتی کونده باسیب باریبدی. پادشاه نینگ اۉرده‌سیگه کېلیب، اېشیک آلدینی سوپوریبدی. پادشاه نینگ خدمتکارلری کمپیرنی اوشلب پادشاه نینگ آلدیگه آلیب کیریشیبدی. پادشاه کمپیردن نیمه‌گه کېلگنینی سۉره‌بدی. کمپیر:
-اې پادشاه‌یم، سیز نینگ قیرقته قیزینگیز بار اېکن. شو قیزلرینگیزگه ساوچیلیککه کېلدیم، - دېبدی. پادشاه:
-حقیقتاً، مېنینگ قیرقته قیزیم بار. اولر نینگ همه‌سینی توغیشگن قیرقته ییگیتگه بېره‌من، - دېبدی. کمپیر هم اۉز پادشاهی نینگ قیرقته اۉغلی بارلیگینی ایتیبدی. پادشاه:
-مېن قیزلریمنی بېریشگه راضیمن، لېکن بیر شرطیم بار: پادشاه‌ینگیز اۉز مملکتیدن مېنینگ مملکتیمگچه بۉلگن آلتی آیلیک یۉلگه اریق قزدیریب، اۉز سووینی مېنینگ سوویمگه قۉشسین، - دېبدی.
مستان کمپیر اۉز مملکتیگه قَیتیب پادشاه‌گه:
-اې، پادشاه عالم، شو آلتی آیلیک یۉلگه اریق قزیب، اۉز سووینگیزنی اول پادشاه سوولریگه قۉشسنگیز، قیزلرینی بېرر اېکن، - دېبدی.
پادشاه بو شرطگه راضی بۉلیبدی.
پادشاه شهرده‌گی همه فقرالرنی ییغدیریب، اریق کاوله‌ته باشلبدی. خلق بیر آیده اوچ - تۉرت تاشلیک یۉلگچه اریق کاولبدی. پادشاه نینگ اۉغیللری اریقنی تېزراق کاوله‌تیش اوچون نوبت بیلن محنت قیله‌یاتگن آدملر اوستیدن خۉجه‌یینلیک قیلیب توریشیبدی. بیر قنچه آدملر اویلریدن، باله - چقه‌لریدن اجره‌لیب، پادشاه نینگ ظلمیگه چیده‌ی آلمه‌ی، بو ایشدن ناراضی بۉله باشلشیبدی. بیر کون آدملر نینگ: «پادشاه نینگ اۉغیللری خاتین آلمه‌ی کېتسین، همه‌میزنی اوی - جاییمیزدن، باله - چقه‌میزدن جُدا قیلدی»، دېب گپلشگنلرینی پادشاه نینگ کیچیک اۉغلی اېشیتیب، اریق کاوله‌یاتگن آدملر نینگ همه‌سیگه جواب بېریب یوباریبدی. اکه‌لری بونی کۉریب، «بیزنی خاتینسیز قالدیردینگ» دېب بیر مشتدن اوریب کېتیبدی. کیچیک اوکه‌سی ییغلب - ییغلب اریق یانیده یاتیب، اوخلب قالیبدی. سحر وقتی بیر چال کېلیب، باله‌نی اویغاتیب:
-هه، اۉغلیم، نیمه اوچون بو یېرده یاتیبسن؟ - دېبدی. باله بۉلگن واقعه‌نی چالگه گپیریب بېریبدی. چال:
-اۉغلیم، خفه بۉلمه، بو اریقنی کاولش قیین اېمس. لېکن سېنگه بیر نصیحتیم بار، شونی بجره‌سن. کاوله‌گن اریغینگیز نینگ بیر تامانی یاز، بیر تامانی قیش بۉله‌دی. اکه‌لرینگ تۉیگه بارگنده سېن اۉزینگ بارمه‌ی، پیچاغینگنی بېریب یوبارگین. اکه‌لرینگ کېلینلرنی آلیب یۉل نینگ یرمیگه کېلگنده یامغیر یاغه‌دی، یامغیردن کېین قار یاغه‌دی، قاردن کېین تاش یاغه‌دی.
شو وقتده بیر آق اوی کۉرینه‌دی. زنهار- به زنهار شو آق اویگه کیریشمسین. تېز آره‌ده هوا آچیلیب کېته‌دی. آته‌نگگه شو گپلرنی تعیینله، - دېبدی - ده، تیاغینی آت قیلیب مینیب، «کۉزینگنی یوم» دېبدی. بیر په‌سدن کېین «آچ!» دېبدی. باله کۉزینی یومیب آچسه، شو آلتی آیلیک یۉلگه اریق کاولنیب، ایکّی پادشاه نینگ سووی بیر- بیریگه قۉشیلیبدی. چال باله‌گه ینه» کۉزینگنی یوم!» دېبدی. باله کۉزینی یومیبدی. «کۉزینگنی آچ!» دېبدی. باله کۉزینی آچیب قره‌سه، اۉزینی ییغلب یاتیب قالگن اریق بۉییده کۉریبدی. چال غایب بۉلیبدی. باله ینه اریق بۉییده اوّلگیده‌ی قیلیب یاتیبدی. اېرته‌سی اکه‌لری اریق باشیگه کېلیب قره‌شسه، سوو آقیب یاتیبدی، سوو نینگ باشی کۉرینمه‌یدی. اکه‌لری باله‌نی اویغاتیب آته‌لری آلدیگه آلیب باریشیبدی. باله آته‌سیگه:
-اریقنی مېن کاولب، ایکّی سوونی بیر- بیریگه قۉشدیم، - دېبدی.
پادشاه اۉغلیدن خورسند بۉلیب، کېلینلرنی آلیب کېلیشگه تیارگرلیک کۉریب، بیر قنچه عسکرلری بیلن جۉنه‌بدی. بیر نېچه آی یۉل یوریب، یۉل یورسه هم مۉل یوریب، سووسیز صحرا چۉل یوریب، قیزلر یشه‌یدیگن مملکتگه یېتیب باریشیبدی. پادشاه بولر نینگ کېله‌یاتگنینی اېشیتیب، یۉللریگه پای‌اندازلر تشلب کوتیب آلیش اوچون بیر قنچه عسکرلری بیلن پېشواز چیقیبدی. قیرق کېچه - یو قیرق کوندوز تۉی - تماشا قیلیب، بیر کم قیرق ییگیتگه قیزلرینی نکاح قیلیبدی. کیچکینه کېلیننی اېسه پیچاققه نکاح قیلیشیبدی. ییگیتلر بیر قنچه عسکرلر بیلن کېلینلرنی آلیب یۉلگه توشیبدیلر. بیر نېچه کون یۉل یوریب، یۉل نینگ یرمیگه کېلگنده یامغیر یاغه باشلبدی. یامغیردن کېین قار یاغه باشلبدی، قاردن کېین تاش یاغه باشلبدی. شو پیت آق روات کۉرینیبدی. پادشاه نینگ کتّه اۉغیللری شو رواتگه کیریشگه اجازه سۉره‌بدی. پادشاه: «اوکه‌نگیز نینگ نصیحتی بار، کیرمنگیز» دېب رواتگه کیریشگه راضیلیک بېرمه‌بدی. اکه‌لری آته‌سینی کاییب: «سیز بیرته اۉغلینگیز دېب بیزلرنی اۉلدیره‌سیزمی»، دېب قولاق سالمسدن قۉرغانگه کیریشیبدی. پادشاه هم ناعلاج آرقه‌لریدن کیریبدی. بولر همه‌سی قۉرغانگه کیریشی بیلن هوا چره‌قلب آچیلیب کېتیبدی. قۉرغان نینگ تۉرت بورچه‌گیده‌گی تۉرت قودوقدن سوو آتیلیب چیقیب، پستگه توشیب توریبدی، قازانلرده پلولر پیشگن، دسترخوانلر یازیلگن، شیرین شربتلر، تورلی طعاملر قۉییلگن، کۉرپه‌چه‌لر سالینگن. آتلر اوچون هر بیریگه یکّه میخلر قاقیلگن، آخورلرگه یېملر سالینگن. لېکن هېچ کیم یۉق اېکن. رواتگه کیرگن آدملر نینگ همه‌سی طعاملردن یېب، بو آقشام شو جایده یاتیبدیلر. اېرته‌لب توریب، یۉلگه تیارلنیب دروازه‌دن چیقه‌یاتگنلریده بیر اجدرها کېلیب دروازه نینگ آغزینی تۉسیبدی. تیلگه کیریب:
-قنی، بو نینگ حقینی بېریب کېتینگلر! - دېبدی. پادشاه:
-پول کېره‌کمی، دنیا کېره‌کمی، آت کېره‌کمی؟ آل! - دېبدی. اجدرها:
-مېنگه پول هم، دنیا هم کېره‌ک اېمس، کیچیک اۉغلینگنی بېرسنگ بۉله‌دی، باشقه هېچ نرسه آلمه‌یمن، - دېبدی. پادشاه خفه بۉلیبدی.
لېکن کتّه اۉغیللری آته‌لریگه:
-میلی، بېره‌من دېب ایتینگ، یۉل اوزاق، باریب آلالمه‌یدی، - دېب پادشاه‌نی کۉندیریشیبدی. پادشاه کیچیک اۉغلینی اجدرهاگه بېریشگه راضی بۉلیب جۉنه‌ب کېتیشیبدی.
اۉن کون یۉل یورگنلریدن کېین اوزاقدن بیر نرسه نینگ اوچیب کېته‌یاتگنینی کۉریشیبدی. اوچیب کېته‌یاتگن نرسه تېز وقت ایچیده یقینلشیبدی. قره‌سه‌لر، کیچیک اوکه‌سینی اجدرها دامیگه تارته‌یاتگن اېکن. باله پادشاه یانیگه یقینلشگنده «آته، آلیب کېله‌یاتگن کېلینینگیزنی کیمگه بېرسنگیز بېرینگ» دېب اۉتیب کېتیبدی - ده، روات نینگ آلدیده تورگن اجدرها نینگ آلدیگه باریبدی. اجدرها باله کېلیشی بیلن باله نینگ بېلیگه ایکّی مرته ایلنیب بېتینی بېتیگه قۉییب:
-بیر کونلیک عمرینگدن کېچه‌سنمی، قیرق کونلیک عمرینگدن کېچه‌سنمی؟ - دېبدی. باله اۉیلب توریب:
- قیرق کونلیک عمریمدن کېچه‌من، - دېبدی.
-بۉلمه‌سه، فلان مملکتده بیر پادشاه نینگ قیزی بار. شو قیزنی قیرق کون ایچیده مېنگه کېلتیریب بېره‌سن، کېلتیرمسه‌نگ اۉزینگنی یېیمن، - دېبدی.
باله اجدرهادن قیرق کونلیک جوابنی آلیب، یۉلگه روانه بۉلیبدی. بیر نېچه کون یۉل یوریب بیر جایگه کېلسه، یۉلده جوده کۉپ چومالیلر یورگن اېمیش. باله اولرنی باسیب اۉته آلمه‌ی، کېچگچه چومالیلر نینگ اۉتیب بۉلیشینی کوتیب اۉتیریبدی. کېچقورون چومالیلر اۉتیب بۉلگندن کېین آخریده چومالیلر نینگ پادشاهی باله نینگ آلدیگه کېلیب:
-هه، ییگیت، نیمه اوچون بو یېرده اۉتیریبسیز؟- دېب سۉره‌بدی.
-مېن چومالیلرنی باسمه‌ی دېب اولر نینگ اۉتیب کېتیشینی کوتیب اۉتیریبمن، - دېبدی باله. چومالی:
-سېنگه رحمت، مبادا بیز هم بیر کونینگگه یره‌رمیز، - دېبدی-ده، باله‌گه بیر هاووچ سمان بېریبدی. باله سماننی آلیب، ینه بیر نېچه کون یۉل یورگندن کېین ایکّیته شېر نینگ آلیشه‌یاتگنی اوستیگه باریب قالیبدی. قره‌سه، شېرلر بیر قویاننی اوشلب آلیب، قنده‌ی قیلیب بۉلیب یېییشنی بیلمسدن آلیشه‌یاتگن اېکن. باله شېرلردن قویاننی سۉره‌ب آلیب، قویاننی یانیده‌گی پیچاغی بیلن ایکّی بۉلیب بېریبدی.
شېرلر:
-رحمت، آدمزاد اۉغلی، شو قویاننی بۉلیب یېیه آلمه‌سدن اوچ کونده‌ن بېری آواره اېدیک، - دېب باله‌دن خورسند بۉلیب:
— منه آل، بیر کونینگگه یره‌رمیز، - دېب اوستلریده‌گی یونگلریدن اوزیب بېریبدیلر. باله ینه یوریب - یوریب، کېچقورون بیر قیشلاققه باریبدی. کېچه‌سی یاتیش اوچون بیر کمپیردن جای سۉره‌بدی. کمپیر جای بېریب:
-هه، اۉغلیم، قه‌یېردن کېله‌یاتیبسن، نیمه ایش قیلیب یوریبسن؟ - دېبدی. باله آلدین نیمه‌گه کېلگنینی کمپیرگه ایتمه‌بدی. کمپیر قیسته‌گندن کېین پادشاه قیزینی آلیشگه کېلگنینی ایتیبدی. کمپیر خفه بۉلیب:
-اۉغلیم، بو ایشنی قۉی. جوده آغیر ایش، بونی بجریش جوده قیین. یاش ییگیت اېکنسن، بېکارگه اۉلیب کېته‌سن. بیر نېچه قیین شرطلری بار، اولرنی بجره آلمه‌یسن. منه، قره، یېتّیته یکّه میخده یېتّی آت توریبدی. منه شو یېتّی آتنی یېتّی اۉغلیم مینیب یورر اېدی.
اۉغیللریم شو پادشاه نینگ قیزینی آله‌میز دېب پادشاه نینگ شرطلرینی بجره آلمه‌سدن، بیرن - کېیتن اۉلیب کېتیشدی. بیر اۉزیم شو حویلیده قالدیم. قۉی، اۉغلیم، پادشاه نینگ قیزیدن باشقه قیزلر کۉپ. شولردن بیریگه سېنی اویلنتیره‌من، سېنی اۉزیمگه اۉغیل قیلیب آله‌من، - دېبدی.
باله کمپیرگه:
-هَی آنه، نیمه بۉلسه هم مېن شو پادشاه قیزی نینگ شرطلرینی بجریشگه بېل باغلگنمن، شو شرطلرنی بجریشگه مجبورمن، - دېبدی.
اېرته‌لب، کمپیر نینگ ییغلب - یه‌لینیشیگه قره‌مه‌ی، پادشاه درگاهیگه باریب، داوولینی چه‌لیبدی. پادشاه نینگ آدملری کېلیب، باله‌نی شاه آلدیگه آلیب باریبدیلر.
پادشاه باله‌دن:
-سېن مېنینگ قیزیمنی آلیشگه کېلگن بۉلسنگ، اوچته شرطیم بار.
شو شرطلرنی بجره آلمه‌سنگ، کلّه‌نگنی آالمن. قۉی، اورینمه، یۉلینگدن قالمه‌ی کېته‌وېر، - دېبدی. باله پادشاه‌گه:
-شرطینگیزنی ایتینگ، بجره‌من، - دېبدی. پادشاه:
-اوچته شرطدن بیری - قیرق قاپ تریقنی یېرگه سېپتیریب بېره‌من، بیرته‌لب تېریب بېره‌سن؛ ایکّینچی شرطیم - آته‌مدن قالگن ایکّیته بۉرداقی هۉکیزیم بار. شولر نینگ گۉشتینی اېرته‌لبگچه یېب، سویه‌گینی کېلتیریب بېره‌سن؛ اوچینچی شرطیم - دروازه‌گه یقین جایده آته‌مدن قالگن تۉرت پودلیک کۉزه یېرگه کۉمِیلگن، آغزی آچیق، ایچیده هېچ نرسه یۉق. شو نینگ آلدیدن اۉتیب، قَیتگو نینگگچه ایچیده طلا قَینه‌ب تورسین. منه شو شرطلریمنی بجرسنگ، قیزیمنی بېره‌من، - دېبدی.
بیرینچی شرطنی بجریش اوچون قیرق تویه‌گه قیرق قاپ تریقنی آرتتیریب یوباریب بیر جایگه یېرگه سېپتیریبدی. خدمتچیلر باله‌نی قالدیریب، اۉزلری قَیتیبدی. باله شونچه تریقنی قنده‌ی تېریب تماملش علاجینی تاپه آلمه‌ی، اۉیله‌ی - اۉیله‌ی قۉلی بیلن تېره باشلبدی. پېشینگچه یان کپ تریق تېریبدی. پېشین وقتیده، بیر جایگه اۉتیریب، ینه اۉیله‌ی باشلبدی. بیردن چومالیلر بېرگن سمان اېسیگه توشیب قالیبدی. یانیده‌گی چقماغینی آلیب چه‌قیب سماننی توته‌‌تیبدی. سمان نینگ توتونی چومالیلر نینگ بورنیگه کیریب، همه چومالیلر ییغیلیب باله نینگ آلدیگه کېلیب:
-نیمه خدمت، بویورینگ، - دېبدی.
-اې جانوارلر، مېنینگ باشیمگه مشکل ایش توشدی. منه شو جایگه سېپیلگن قیرق قاپ تریقنی تېریب بېرینگلر، - دېبدی.
باله قاپ نینگ آغزینی آچیب توریبدی، چومالیلر تریقنی تېریب قاپگه ساله باشلبدی. کېچگچه قیرق قاپگه تریقنی تۉلغزیب، چومالیلر اۉز جایلریگه کېتیشیبدی. باله قیرق قاپ تریقنی تویه‌لرگه آرتیب، پادشاه اۉرده‌سیگه آلیب کېلیبدی. باله نینگ بو ایشیدن همه خورسند بۉلیبدی. ایکّینچی کونی، ایکّینچی شرطنی بجریش اوچون پادشاه آته‌سیدن قالگن ایکّیته ناوواسنی چیقریب:
-منه شو ناوواسلر نینگ گۉشتینی اېرته‌گچه یېب، سویکلرینی قاپگه سالیب کېلتیریب بېر! - دېبدی.
باله هۉکیزلرنی یېته‌کلب، بیر جایگه آلیب باریب باغلب قۉییبدی. کېچه‌سی هۉکیزلر یانیگه کېلیب قنده‌ی یېب تماملشنی بیلمه‌ی خفه بۉلیب، اۉیلب اۉتیریب شېرلرنی اېسلبدی. شېرلر نینگ یونگینی توته‌‌تیبدی. شېرلر «لبیک، خدمتینگگه تیارمیز» دېب باله نینگ آلدیگه یېتیب کېلیشیبدی. تانگ آتگونچه ایکّی شېر ایکّی هۉکیز نینگ گۉشتینی تماملبدی. باله سویکلرنی قاپگه تۉلدیریب سحرده پادشاه اۉرده‌سیگه کېلیب: «قارنیم آچیب کېتدی، قنی ینه یېییشگه بیرار نرسه بارمی؟» دېب چقیریبدی. خدمتکارلر باله‌نی پادشاه آلدیگه آلیب کیریبدی. باله سویکلرنی پادشاه آلدیگه قۉییبدی. آدملر بونی کۉریب «بو دېومی یاکه باشقه بیرار نرسه‌می» دېب حیران قالیشیبدی.
پادشاه نینگ بویروغی بیلن باله‌گه بیر تاغاره قتیق بیلن سکّیزته نان کېلتیریب بېریبدیلر. باله نینگ حقیقتاً قارنی آچ اېکن، انه - منه دېگونچه بیر تاغاره قتیق بیلن سکّیزته ناننی یېب قۉییبدی. پادشاه باله‌گه اوچینچی شرطنی بویوریبدی. ملکه اېسه، بو ییگیت نینگ ایکّیته شرطنی بجرگنیدن جوده خورسند بۉلیب، یۉلیگه چیقیب توریبدی. ییگیت پادشاه نینگ اوچینچی شرطینی قنده‌ی بجریشنی بیلمه‌ی، خفه بۉلیب، اۉیلنیب چیقیب کېله‌یاتسه، پادشاه نینگ قیزی اوچره‌بدی. قیز قۉلیده‌گی گوهر اوزوکنی ییگیتگه بېریب:
—-اې ییگیت، منه شو اوزوکنی دروازه یانیده‌گی کۉزه نینگ آلدیدن اۉته‌یات گنینگیزده اونینگ ایچیگه تشلنگ، لېکن آرقه‌گه قره‌مه‌ی، کېته‌وېرینگ. سیز قَیتیب کېلگونینگیزچه طلا قَینه‌ب چیقه‌وېره‌دی، - دېبدی. ییگیت اوزوکنی آلیب کېتیبدی. کۉزه یانیگه باریب اوزوکنی تشلب، قیز ایتگنچه آرقه‌سیگه قَیریلیب قره‌مه‌سدن دروازه‌دن چیقیب کېتیبدی. پادشاه نینگ خدمتچیلری کۉزه‌دن آلتین قَینه‌ب چیققنینی کۉریب، ییگیت نینگ آرقه‌سیدن باریب اونی بردار - بردار قیلیب کۉتریب، پادشاه آلدیگه آلیب کېلیشیبدی. خدمتکارلر پادشاه‌گه:
-پادشاهی عالم، قیزینگیز انه شو ییگیتنیکی، - دېییشیبدی.
پادشاه بوتون شهر خلقینی ییغیب، تۉی و تماشا‌لر قیلیب، قیزینی ییگیتگه نکاحلب بېریبدی. اجدرهاگه بېرگن وعده‌سی تۉلیشیگه بیر کون قالگنده، ییگیت بیر آه تارتیبدی. قیز ییگیتگه:
-اې ییگیت، نېگه بونچه‌لیک قتّيق آه تارته‌سیز؟ - دېبدی. ییگیت اجدرهاگه بېرگن وعده‌سینی قیزگه ایتمسدن:
-آته - آنه‌م اېسیمگه توشدی، - دېبدی. اېرته بیلن، تانگ آتگندن کېین ییگیت قیزگه:
-مېنی دېسنگ بیرگه کېته‌سن، بۉلمه‌سه اختیارینگ، - دېبدی. قیز هم کېتیشگه راضی بۉلیبدی. ایکّاوی پادشاهدن جواب آلیب، یۉلگه توشیشیبدی. بیر قنچه یۉل یورگندن کېین، ییگیت نینگ جوده حالی تنگ بۉلیب، رنگی قاپ - قاره بۉلیب کېته‌وېریبدی. قیز ییگیت نینگ حالینی کۉریب:
-نیمه‌گه بونچه‌لیک قتّيق فکر بۉلیب کېتیه‌پسیز؟ - دېبدی.
شونده ییگیت چیدمه‌ی، اۉزلری نینگ اجدرها آلدیگه کېته‌یاتگنلرینی ایتیبدی:
-تېز یېتیب بارمه‌سک، اجدرها ایکّاویمیزنی هم یېب قۉیه‌دی، - دېبدی. قیز ییگیتدن جوده خفه بۉلیب:
-اې ییگیت، نېگه شو وقتگچه بو گپلرنی مېنگه ایتمه‌دینگیز، اونینگ علاجی قۉلیمیزده اېدی، حلی هم کېچ اېمس. اېندی سیز چاپیب باریب آته‌م نینگ کیچیک حجره‌سینی آچه‌سیز، حجره نینگ ایچیده بیر صندوق بار، صندوق نینگ ایچیده بیر کفتر بار. شو کفتر نینگ کلّه‌سینی کېسه‌سیز. تاماغیدن بیر قورت چیقه‌دی، قورتنی اۉلدیره‌سیز. انه شونده‌‌گینه اجدرها اۉله‌دی، بۉلمه‌سه ایکّیمیزنی هم یېیدی، - دېبدی.
شو گپنی ایتیب بۉلیشی بیلن اجدرها قیزنی دامیگه تارته باشلبدی. ییگیت اېسه کوچی نینگ باریچه پادشاه اۉرده‌سی تامان چاپیبدی. اۉرده‌دن حجره نینگ کلیتینی تاپیب، حجره نینگ قفلینی آچیبدی. حجره نینگ ایچیگه کیریب، تاکچه‌ده تورگن صندوقنی آچیب، کفترنی اوشله‌ی دېگنده، کفتر اوچیب کېتیبدی، ییگیت درّاو حجره نینگ اېشیگینی بېکیتیب قۉییب، کفترنی زۉرغه اوشلب آلیب، کلّه‌سینی کېسیبدی، تاماغیدن قورتنی آلیب اۉلدیریبدی. حجره‌دن چیقیب اۉرده‌ده تورگن آتگه مینیب قیز یانیگه کېتیبدی. یۉلده کېله‌یاتیب «قیزگه نیمه بۉلدی اېکن، اجدرها یوتدیمی، اۉلیکمی، تیریکمی» دېب اۉیلب، خفه بۉلیب قیز آلدیگه کېلیب قره‌سه، قیز بیلن اجدرها نینگ آره‌سی اوچ قدم قالگنده اجدرها اۉلیبدی. قیز اېسه هوشیدن کېتیب قالیبدی. ییگیت یوگوریب کېلیب قیزنی کۉتریب آلیب اۉتیرسه هم هوشیگه کېلمه‌گندن کېین کۉزیدن یاش آقیب قیز نینگ یوزیگه تامیشی بیلن، قیز کۉزینی آچیب، ییگیتنی کۉریب خورسند بۉلیبدی. ییگیت:
- اجدرها اۉلیبدی، جانیمیز فایده‌گه قالدی، اجدرهادن قوتولدیک، اجدرها نینگ مکانی بیزگه کېره‌ک اېمس، اۉز یورتیمیزگه کېته‌میز، - دېبدی.
بیر نېچه کون یۉل یوریب، آته‌سی نینگ مملکتیگه کېلیبدی. پادشاه اۉغلی نینگ کېله‌یاتگنینی اېشیتیب خورسند بۉلیب، کوتیب آلیبدی. قَیته باشدن قیرق کېچه - یو قیرق کوندوز تۉی بېریب مراد - مقصدیگه یېتیبدی.
مطلبنی اۉرتاقلـَشیش: