منگو پیدیا
اۉزبېک متنی بۉییچه اېنگ کتـّه منبع
حسن و زهره (اېرتک)
حسن و زهره
اېرتک
تیارلاوچی: محمد حسن تۉلقین
بیر بار اېکن، بیر یۉق اېکن، قدیم زمانده بیر پاده‌چی چال بیلن کمپیر بار اېکن.
اولر نینگ نصیبه، گُلبهار و زلفيه دېگن اوچ قیزی بۉلر اېکن.
آیدن آی، ییلدن ییل اۉتیبدی، قیزلر نینگ بۉیی یېتیبدی. نصیبه ییگیرمه بیرگه، گُلبهار اۉن تۉقّیزگه، زلفيه اۉن سکّیزگه کیریبدی.
چال - کمپیر قیزلریگه ساوچی کېلمه‌گنی اوچون کېچه -یو کوندوز خفه بۉلیب یوریشیبدی.
کونلردن بیر کونی چال کمپیرگه قره‌ب:
- قریگن چاغیمیزده جوده قیین احوالده قالدیک، بو اوچ قیز اۉغیل بۉلگنده بیزنی باقردی. هېچ بۉلمه‌سه بولرگه ساوچی کېلسه هم میلی اېدی، او هم یۉق، - دېب زارلنیبدی.
کمپیر چالگه جوابن:
- بیز نینگ کسبیمیز قشّاق پاده‌چیلیک بۉلگنیدن کېین قیزلریمیزنی کیم هم آلر اېدی؟ - دېبدی. چال اۉیلب توریب، کمپیرگه بونده‌ی دېبدی:
- بیر مصلحت بار، قیزلریمیزنی اۉزیمیزگه اۉخشه‌گن کمبغلگه بېرسک دېیمن. اگر اولر معقول تاپسه، یېنگیل - اېلپی تۉی قیلیب، قیزیمیزنی بېره‌یلیک!
چال نینگ بو مصلحتی کمپیرگه معقول توشیبدی.
چالدن اوّل کمپیر یۉلگه روانه بۉلیب، قیشلاقده‌گی بای نینگ قراللری (خذمتکار، قول، غلام) بیلن بیرمه - بیر اوچره‌شیب، هر قَیسیسیگه شونده‌ی دېبدی:
- باله‌م، سېنگه بیر سۉزیم بار، قیزلریم نینگ بۉیی یېتدی. «تېنگ تېنگگی بیلن» دېگنده‌ی، سېن هم کمبغل، مېن هم. تاپگه نینگنی تۉی قیلیب، قیزلریمیزدن خواهله‌گه نینگنی آله قال. لېکن کمپیر نینگ بو سۉزیگه هېچ قَیسی قرال (قول غلام) کۉنمه‌بدی، کمپیر نینگ ایشی اونمه‌بدی.
بې‌چاره کمپیر پېشانه‌سیگه بیر اوریب، یۉلگه توشیبدی. شونده‌ی قیلیب، پاده‌چی نینگ قیزلری کویاوگه چیقمه‌ی یوره‌وېریبدیلر.
بیر کون قیزلر سۉزله‌شیب اۉتیریب: «آقجرنینگ توتی پیشیبدی، بیر باریب توتخۉرلیک قیلیب کېلمه‌یمیزمی؟» دېییشیبدی. سۉنگره اوچاولری آقجرگه کېتیشیبدی. باریشسه، توت پیشگن، همه یاق چمن‌زار، بلبللر سیره‌ماقده اېمیش. قیزلر کوندوزی توت یېییشیبدی. کېچه‌سی چَیله‌ده ایکّیسی یاتیب اوخله‌سه، بیری اویغاق، اۉتیریب پایلبدی. اوچه‌له قیز شو احوالده یوره‌وېریبدی.
اېندی گپنی باشقه یاقدن اېشیتینگ:
اۉشه یورت نینگ بیر ظالم پادشاهسی بار اېکن، اۉغیل - قیزگه زار اېکن، قیرق خاتینی بار اېکن، هېچ بیری توغمس اېکن. او بیر کون تختده اۉتیریب، وزیر - وزرالری، دانشمند و سپاهیلرینی ییغیب، اولرگه شونده‌ی دېبدی:
- اې یارانلر، مېن پادشاهلیک دورینی سوریب، کۉپ کیف و صفا قیلدیم. اېندی عمریم غم - اندوه‌ده اۉتماقده. عالمدن اۉتسم اۉرنیمده قاله‌دیگن اۉغیل - قیزیم یۉق. شو نینگ اوچون کمبغلمی، قشّاقمی، مېنگه بری بیر، تېزراق بیر قیز تاپیلسین، تاپیلگنده قیرق کون اولاق چاپیلسین!
شوندن سۉنگ وزیر - وزرالر مصلحت قیلیب، هر یاققه ترقه‌لیشیبدی. پادشاه قیرق خاتینینی ییغیب:
- اې خاتینلریم، سیزلرنی کۉپ دنیا صرف قیلیب آلگن اېدیم. سیزلر بیلن شو وقتگچه یشه‌دیم، اېندی یاشیم اولغه‌ییب قالدی. هنوز فرزند کۉرمه‌گنیم اوچون جوده خفه‌من. اېندی ینه اویلنماقچیمن. مېنگه بیر خاتین آلیب بېرینگلر، - دېبدی.
خاتینلر هم راضی بۉلیشیبدی.
پادشاه: «بیر اۉغیل، بیر قیز کۉرسم، کتّه تۉی قیلر اېدیم»، دېب اۉز - اۉزیچه خورسند بۉلیب یوررکن. قیرق خاتینی یشیرینچه ییغیلیب، مصلحت قیلیشیبدی. اولردن بیری توریب:
- پادشاه اویلنسه، فرزند کۉرسه، بیزگه غضب قیلسه، احوالیمیز قنده‌ی بۉلر اېکن؟ - دېبدی. شونده پادشاه نینگ کتّه خاتینی، یعنی وزیرنینگ قیزی بونده‌ی دېبدی:
- های، خلایق! پادشاه فرزند کۉرمه‌گنیدن ینه اویلنماقچی. شو نینگ اوچون قشّاق بۉلسه هم، یېتیم بۉلسه هم بیر قیز تاپینگلر!
شونده بیر کیشی توریب:
- تقصیر، بیر قاشیق قانیمدن کېچسنگیز، بیر سۉز ایتسم، - دېبدی. وزیر:
- اَیت! - دېبدی.
- اې جناب وزیر. آقجرگه اوچته بۉیی یېتگن قیز کېلگنیگه اۉن کونچه بۉلدی. او یېرده توت غرق پیشگن، قیزلر کوندوزی توت یېیدیلر، کېچه‌سی بیر چَیله‌ده اوخله‌یدیلر، هېچ نرسه بیلن ایشلری یۉق. اوچاوی هم گۉزه‌ل، کېلیشگن قیز. اگر جنابلری معقول تاپسه‌لر، شولر قله‌ی بۉلر اېکن؟
وزیر:
- مېنی اۉشه قیزلر یانیگه آلیب بار، اولرنی بیر کۉره‌ی - چی، قنده‌ی قیزلر اېکن، - دېبدی.
وزیر قیزلر چَیله‌سی یانیگه باریب قولاق سالسه، اولر گپله‌شیب اۉتیریشگن اېکن. نصیبه سینگیللریگه قره‌ب:
- پادشاه مېنی آلسه، بار هنریمنی ایشله‌تیب، اونگه شاهانه کییملر تیکیب بېرر اېدیم. بو کییملر دنیاده یگانه بۉلر اېدی، - دېبدی. اۉرتنچه قیز گُلبهار:
- پادشاه مېنی آلسه، اونگه شیرین - شیرین طعاملر پیشیریب بېرردیم. یېگنی بیلن تۉیمس اېدی، - دېبدی. کېنجه قیز زلفيه اېسه:
- پادشاه مېنی آلسه، ایکّی باله: حسن و زهره توغیب بېرر اېدیم، - دېبدی.
وزیر بو سۉزلرنی اېشیتیب بۉلیب، چَیله‌گه کیریب باریبدی. قیزلر اونی کۉریب، ا‌ۉرینلریدن توریبدیلر. وزیر قیزلر نینگ کییملریگه تیکیلیبدی: کییملری جُلدور - جُلدور اېکن. وزیر درحال پادشاه حضوریگه باریب، کۉرگن و اېشیتگنلرینی بیرمه -بیر ایتیب بېریبدی.
پادشاه وزیردن بو سۉزلرنی اېشیتگچ، تېریسیگه سیغمه‌ی سېوینیبدی و وزیرگه قره‌ب:
- میلی، اۉشه کېنجه‌سینی آله‌ی، - دېبدی. سۉنگره وزیرنی ینه آقجرگه یوباریبدی.
وزیر آقجرگه باریب قیزلردن:
- پادشاه زلفيه‌نی آلماقچی، نیمه دېیسیزلر؟ - دېب سۉره‌بدی. شونده زلفيه.
- کمبغل بۉلسه هم آته - آنه‌میز بار، اۉشه‌لر بیلن سۉزلشسنگیز یخشی بۉلردی، - دېبدی.
وزیرگه زلفيه نینگ گپی معقول توشیب، ملازملریدن بیرینی پاده‌چی چال حضوریگه یوباریبدی. ملازم پاده‌چی آلدیگه باریب:
- اې آته، سیز نینگ کیچیک قیزینگیزنی پادشاه آلماقچی. سیز شونگه نیمه دېیسیز؟ - دېب سۉره‌گنده، پاده‌چی بو سۉزگه ایشانمه‌ی:
- سیز مېنی الده‌ماقچیمی سیز؟ - دېبدی.
ملازم چال نینگ ایشانمه‌گنینی آقجرگه باریب وزیرگه ایتیبدی. وزیر آقجرده‌گی همه آدملرنی ییغیب، مصلحتله‌شیبدی:
- اې خلایق، مېن پاده‌چیگه ملازمیمنی یوباردیم. او چالگه پادشاه زلفيه‌نی آلماقچی بۉلگنینی ایتیبدی. پاده‌چی: «مېنی الده‌یاتیرسیز»، دېبدی. اېندی سیزلر مېنگه قنده‌ی مصلحت بېره‌سیزلر؟
اوّل وزیرنی قیزلر آلدیگه باشلب بارگن چال بونده‌ی دېبدی:
- اې وزیر، «قوش تیلینی قوش بیله‌دی» دېگن مقال بار. قیشلاغیمیزده بیر پاده‌چی چال بار. اۉشه چالنی قیزلر نینگ آته‌سیگه یوبارسنگیز، بلکه اونینگ سۉزیگه ایشانر، - دېبدی.
بو مصلحت وزیرگه معقول توشیبدی. وزیر ایتیبدی:
- خۉپ، میلی، پاده‌چی چالنی تېزده چقیریب کېلینگ، گپلشیب کۉرسین.
پاده‌چی چالنی چقیریب کېلیبدیلر. او اېسه قۉرققنیدن تینمه‌ی ییغلب، بونده‌ی دېر اېمیش:
- تقصیر، مېن گناهکار اېمسمن. پاده باقیشدن باشقه هېچ نرسه‌نی بیلمه‌یمن. احوالیمگه رحم قیلینگ. خلق اونگه:
- قۉرقمه، باشقه گپ بار، - دېسه هم کی، ینه قتّيقراق قۉرقیب:
- اې تقصیر، باله -چقه‌نگیز نینگ راحتینی کۉرینگ، مېن عیبدار اېمسمن. مېن ماللرنی هېچ اورمه‌یمن. تۉغری، بیر وقت بیر آله سیگیر یورمه‌گن اېدی. اونینگ شاخیگه بیر اورگن اېدیم، خلاص… - دېر اېمیش. وزیر کولیب:
- میلی، گناهینگنی کېچیردیم، اېندی سېنگه باشقه بیر گپ بار. سېنگه ایکّی کون مهلت بېره‌من. پادشاه اوچون پاده‌چی چال نینگ کیچکینه قیزیگه ساوچی بۉلیب باره‌سن. ایکّی کوند‌ن کېین کېلیب جوابینی مېنگه ایته‌سن، - دېبدی. پاده‌چی:
- خۉپ، تقصیر، خۉپ! قیز نینگ آته‌سی مېنگه تنیش، - دېب خورسند بۉلیب چیقیب کېتیبدی.
پاده‌چی: «آسان‌گینه قوتولگنیمگه شُکر»، دېب قیز نینگ آته‌سینیکیگه روانه بۉلیبدی. یۉلده اۉز - اۉزیگه: «خیریت، وزیرنینگ قۉلیدن اېسن - امان قوتیلدیم»، دېب سېوینیبدی. پاده‌چی قیز نینگ آته‌سی قاشیگه کېلیب، او بیلن سلامله‌شیبدی. او یاقدن - بو یاقدن گپله‌شیب اۉتیریب، قیزلرنینگ حال - احوالینی سۉره‌بدی. شو کېچه چال نینگ اوییده یاتیب قالیبدی. اېرته‌سیگه اېرته بیلن ایکّاولری آقجرگه جۉنه‌شیبدی.
قیزلر نینگ آته‌سی پاده‌چیگه:
- مېن شو یېرده توره‌من، سېن وزیر آلدیگه بار، - دېبدی.
آقجرلیک پاده‌چی وزیر نینگ یانیگه کېلیب:
- بویروغینگیزنی بجا کېلتیردیم، - دېبدی. وزیر کولیب:
- بلّی، ایشنی مهلتیدن بیر کون ایلگری تمام قیلدینگ. قنده‌ی شرط - شرایط قۉیدینگ؟ - دېب سۉره‌بدی.
- پاده‌چی چال قیزلرینی کۉرگنی کېلدی، - دېب جواب بېریبدی. شو پیتده آته اۉز قیزلری بیلن گپلشماقچی اېکن.
زلفيه آته‌سیگه قره‌ب:
- اگر شاه مېنگه اویلنماقچی بۉلسه، سیزگه قیرق تویه قیمت بها مال بېرسین، ایکّی آپه‌م نینگ باشیدن - آیاغیگچه زر تۉکسین، اولرگه یخشی کییملر کيدیرسین، - دېبدی. بو گپ پادشاه‌گه معلوم قیلینیبدی.
پادشاه قیز نینگ ایتگنلرینی تۉله -تۉکیس بجا کېلتیریبدی، قیرق کېچه یو قیرق کوندوز تۉی - تماشالر قیلیب، زلفيه‌نی آلیبدی.
آره‌دن بیر آز وقت اۉتگندن سۉنگ چال - کمپیر کتّه قیزلری نصیبه بیلن گُلبهارنی هم اوزه‌تیب، کۉنگیللری تینچیبدی.
کوند‌ن کون، آیدن آی اۉتیب، ییل تۉلیبدی. زلفيه نینگ توغیش وقتیگه بیر آی قالیبدی. پادشاه خورسندلیکدن هر کونی آوگه چیقر اېکن. زلفيه نینگ حامله‌دارلیگیدن ایچ - اېتلرینی یېب یورگن پادشاه خاتینلری هر خیل مکر - حیله‌لر اۉیله‌ی باشلبدیلر. پادشاه نینگ کتّه خاتینی وزیر آته‌سیگه:
- زلفيه یقینده توغه‌دی، اېندی پادشاه بیزگه اعتبار بېرمه‌ی قۉیه‌دی، - دېب حسرت قیلیبدی.
باشقه خاتینلر هم حسرت قیلیشیبدی. شونده وزیر؛
- سیزلر هېچ کیمگه ایتمنگلر، پادشاه هم بیلمه‌سین. زلفيه توغر وقتیده بیر کمپیر تاپیب، دایه قیله‌میز، حسابینی اۉزی تۉغریله‌یدی، - دېبدی.
کونلردن بیر کون زلفيه اېریگه:
- بوگون احوالیم باشقه‌چه، هر خیل سۉزلر بۉله‌یاتگنگه اۉخشه‌یدی، قۉرقه‌من. بوگون سیز آوگه چیقمنگ، - دېگن اېکن، احماق پادشاه زلفيه نینگ سۉزینی پسند قیلمه‌ی، آوگه چیقیب کېتیبدی. سَلدن سۉنگ زلفيه‌نی تۉلغاق توتیبدی. شو پیتده پادشاه نینگ الم‌زده خاتینلری بیر مکار کمپیرنی چقیریشیبدی. مکار کمپیر پادشاه نینگ کتّه خاتینلری بیلن گپنی بیر جایگه قۉییب، زلفيه‌گه:
- چیراغیم، زلفيه، پادشاه خاتینلری تۉلغاق توتگنده کۉزلرینی رۉمال بیلن محکم تنگغیب قۉییشه‌دی. سېنینگ هم کۉزینگنی باغلب قۉیسک یخشی بۉله‌دی، - دېب زلفيه نینگ ایکّله کۉزینی باغلبدی. زلفيه بیر - بیریدن چیرایلی بیر اۉغیل و بیر قیز توغیبدی، بیر آز بې‌هوش بۉلیب یاتیبدی.
مکار کمپیر پادشاه خاتینلریگه: «ینگی توققن اېچکی نینگ بیر اورغاچی، بیر اېرکک باله‌سینی درّاو تاپیب کېلینگلر»، دېبدی.
قیرق خاتین کمپیرنینگ ایتگنینی دراو بجا کېلتیریبدی. کمپیر بۉلسه ایکّی باله‌نی بیر خلته‌گه سالیب، یشیریب قۉییبدی. زلفيه هوشیگه کېلگنده، کمپیر ایکّی اولاقنی زلفيه‌گه کۉرسه‌تیب:
- باله‌م، خفه بۉلمه، تقدیرینگ شو اېکن، آدم باله‌سی اۉرنیگه، ایکّیته اېچکی باله‌سی توغدینگ: بیری اېرکک، بیری اورغاچی. پادشاه نینگ پېشانه‌سی شۉر اېکن، - دېب زلفيه‌گه پیچیق قیلیبدی.
زلفيه زار - زار ییغلب، اۉتگن کونلرینی اېسلبدی. قیرق خاتین اېسه تازه سېوینیشیبدی. کمپیر خلته‌ده‌گی ایکّی چقه‌لاقنی کاروانلر اۉته‌دیگن چۉل -بیابانگه اېلتیب تشلبدی. قیرق خاتین پادشاه‌گه خبر اوچون چاپر یوباره توریب اونگه:
- خاتینینگیز توغدی، دېیسن، پادشاه شادلنیب، «نیمه توغدی» دېگنده، ایکّی اېچکی باله‌سی توغدی: بیری اورغاچی، بیری اېرکک دېیسن، - دېب آبدن تعیینلشیبدی.
چاپر باریب، بو خبرنی پادشاه‌گه یېتکزیبدی. بونی اېشیتگن پادشاه غضبلنیب، زلفيه‌نی زندانگه تشله‌تیبدی.
اېندی گپنی باشقه تاماندن اېشیتینگ: یۉلدن اۉته‌یاتگن کاروانلر شوم کمپیر تشلب کېتگن باله‌لرنی کۉریب، حیران بۉلیبدیلر. اولر آره‌سیده بیر کیشی بار اېکن. باله‌لرگه اونینگ رحمی کېلیب ایکّله‌سینی آلیب کېتیبدی. تیرناق بېتیگه زار بۉلیب یورگن اېر - خاتین ایکّی باله‌نی یخشیلب پرورش قیله باشلبدی. اولرگه حسن و زهره دېب نام قۉییشیبدی. آیدن آی، ییلدن ییل اۉتیب، حسن بیلن زهره یېتّی یاشگه کیریشیبدی. اسره‌ندی باله‌لرگه آته - آنه جوده مهر قۉییشیب، اولرگه آداب - تعلیم اۉرگه‌تیشیبدی. باله‌لر بو کمبغل عایله‌ده جوده یخشی تربیه آلیب یېتیشیبدیلر. حسن اولغه‌یگه‌ی سری کوچلی، به‌قوّت بۉله‌وېریبدی. کوره‌شده اۉزیدن کتّه‌لرنی هم ییقیته‌دیگن زبردست پالوان بۉلیبدی. او هر ایشنی عهده‌له‌یدیگن تدبیرلی، بهادیر ییگیت بۉلیب یېتیشیبدی. زهره اېسه هنر اۉرگنیب، چیرایلی قالینلر تۉقيدیگن بۉلیبدی. زهره نینگ تۉقیگن قالینلری بازارده‌گی قالینلردن اۉن چندان قیمت یورر اېکن.
کونلردن بیر کون حسن آته‌سیگه:
- مېنگه بیر یخشی آت، بیر قیلیچ و بیر اۉق - یای آلپب بېرینگ، - دېب یه‌لینیبدی.
آته‌سی اۉغلی نینگ ایتگنلرینی آلیب بېریبدی. حسن هر کونی آوگه چیقه‌دیگن بۉلیبدی. اۉشه یورت نینگ پادشاهسی هم آوگه چیقر اېکن. حسن یاش بۉلسه هم کی، کۉپ‌گینه آو قیلر، پادشاه اېسه قوروق قَیتر اېکن. پادشاه بو حادثه‌نی خاتینیگه ایتیب بېرر اېکن.
بیر کونی حسنگه آته‌سی بونده‌ی دېبدی:
- سینگلینگ بیلن ایکّاوینگنی چقه‌لاقلیگینگده چۉلدن تاپیب آلگن اېدیم، ایکّاوینگنی پرورش قیلدیک، منه اېندی کتّه بۉلدیلرینگیز.
شونده حسن آته‌سیگه منّتدارلیک بیلدیریب:
- اېندی سیزلردن باشقه آته - آنه‌میز یۉق. سینگلیم ایکّاویمیز سیز بیلن آنه‌میزگه قۉلیمیزدن کېلگنچه یخشیلیک قیله‌یلیک، - دېبدی.
کونلردن بیر کون حسن آوگه چیقیبدی. پادشاه هم آوگه چیققن اېکن. حسن کۉپ آو قیلیبدی. پادشاه باش وزیری بیلن قوروق قَیتیبدی. بو نرسه پادشاه‌گه الم قیلیب، حسن‌دن:
- اې، باله، نیمه‌گه بو یېرده آو قیله‌سن؟ اۉزینگ کیم نینگ اۉغلیسن؟ - دېب سۉره‌بدی. شونده حسن چقه‌لاقلیک وقتیده سینگلیسی ایکّاوینی بیر کاروان تاپیب آلگنیدن تارتیب، سینگلیسی نینگ حاضر قالین تۉقیشگه جوده اوسته بۉلگنیگچه ایتیب بېریبدی.
پادشاه احماق اېکن، هېچ نرسه‌نی اۉیله‌مه‌بدی. اما حلیگی وزیر اۉیلب توریب: «اۉشه باله‌لر اۉلمه‌ی، کتّه بۉلگن اېکن - ده، اۉزی هم خودّی آته‌سیگه اۉخشه‌یدی»، دېب کۉنگلیگه توگیب قۉییبدی و بۉلگن واقعه‌نی باریب قیزی بیلن شوم کمپیرگه ایتیب بېریبدی.
وزیر نینگ قیزی جوده عیار اېکن:
- هه، آته، اۉشه باله‌لر خودّی زلفيه نینگ باله‌لری، - دېبدی. وزیر هم:
- اۉشه‌لر بۉلسه عجب اېمس، - دېبدی.
پادشاه نینگ باش وزیری، قیرق خاتین، شوم کمپیر کۉپ افسوس قیلیبدیلر.
پادشاه اېرته‌سیگه ینه آوگه چیقیبدی. حسن هم آوگه چیققن اېکن. حسن پادشاهنی اوییگه چارلبدی. حسن نینگ باقیب کتّه قیلگن آته‌سی پادشاهنی یخشی قبول قیلیبدی.
صحبت چارته‌نگ کېلیبدی. پادشاه تورلی واقعه‌لرنی ایتیب بېریبدی. زلفيه تۉغریسیده هم سۉز بۉپتی. حسن بیلن زهره‌نی گپیریبدی. کاروان نینگ خاتینی دانا اېکن. او حسنگه قره‌بدی، پادشاه‌گه قره‌بدی، ایکّله‌سی نینگ توسینی، قاش-کۉزینی بیر - بیریگه اۉخشه‌تیبدی.
-اې شاهیم، بیر قاشیق قانیمدن کېچسنگیز، بیر گپیم بار ایتسم، - دېبدی.
- کېچدیم، ایت، - دېبدی پادشاه. خاتین گپ باشلبدی:
- اۉزینگیز «مېنینگ قیرق خاتینیم بار اېدی، هېچ قَیسیسی توغمس اېدی»، دېدینگیز. شوندن کېین زلفيه دېگن قیزگه اویلن گنینگیزنی و اونینگ ایکّی اېچکی باله‌سی توققنینی ایتدینگیز. مېنیمچه، کونداشلر زلفيه‌نی کۉرالمه‌ی، مکر - حیله بیلن ایکّی باله اۉرنیگه ایکّی اېچکی باله‌سینی کېلتیریب قۉییشگن بۉلسه کېره‌ک. «زلفيه ایکّی اېچکی باله‌سی توغدی»، دېگن گپ یالغان. نخات‌که، آدم اېچکی باله‌سی توغسه. بیزنینگ حسن -زهره‌میز خودّی سیزگه اۉخشه‌یدی. زلفيه نینگ زندانگه سالینگنیگه قنچه وقت بۉلدی؟
- راسه اۉن ایکّی ییل بۉلدی، - دېبدی پادشاه و پېشانه‌سیگه بیر اوریب، «اتّنگ!» دېبدی.
- واقعه‌نی زلفيه‌دن انیقلب سۉرنگ - چی، نیمه دېر اېکن، - دېبدی خاتین.
پادشاه حسننی آلیب اویگه قَیتیبدی. اۉرده‌گه بارگنده زندانباننی چقیریب، زلفيه‌نی زنداندن چیقریب یوباریشگه بویوریبدی. زلفيه‌نی زنداندن آلیب چیقیب پادشاه قاشیگه کېلتیریبدیلر. پادشاه‌گه زلفيه همه واقعه‌نی بیرمه -بیر ایتیب بېریب ییغلبدی.
شونده حسن آنه‌سی نینگ سۉزینی اېشیتیب: «آنه‌میز شو اېکن»، دېب آنه - باله ییغله‌شیب کۉریشیبدی. سۉنگره پادشاه قیرق خاتینینی چقیریب، بۉلگن واقعه‌نی سوریشتیره باشلبدی. پادشاه نینگ بیر خاتینی راستگۉی، تۉغری سۉز اېکن، باشقه خاتینلری اونی یامان کۉر‌ر اېکنلر. اۉشه خاتین بوتون سِرنی آچیب تشلبدی. پادشاه غضبلنیب:
- جلّاد! اوّل وزیرنی، کېین قیزینی دارگه آس! - دېبدی. کېین اۉتّیز سکّیز خاتینینی هَیده‌ب یوباریبدی. پادشاه قیرق کېچه - یو قیرق کوندوز تۉی - تماشا قیلیب بېریبدی…
حسن و زهره اېسه اۉز آته - آنه‌لریدن یخشی تربیه‌لب وایه‌گه یېتکزگن کاروانگه و اونینگ خاتینیگه مهربانلیک قیلیب، عمر کېچیریشیبدی.
مطلبنی اۉرتاقلـَشیش: